سال بيست و سوم ـ شماره 199 (ويژه جامعه شناسى)
جابر ميرزاپورى : دانشجوى دكترى جامعه شناسى دانشگاه آزاد اسلامى واحد علوم و تحقيقات تهران. mirzapouri_j@yahoo.com
غلامعلى اسماعيلى كريزى : عضو هيئت علمى دانشگاه آزاد اسلامى دامغان.
دريافت: 2/3/92 پذيرش: 23/11/92
چكيده
هدف از اين پژوهش، بررسى كاركرد مساجد در شكلدهى، تقويت، تحول و پويايى فرهنگ اسلامى است. از روش اسنادى و تكنگارى و تكنيك پرسشنامه باز، مصاحبه، مشاهده مشاركتى و فيشبردارى براى جمعآورى دادهها استفاده شده است. رويكرد و الگوى نظرى تحقيق بر اساس نظريات كاركردى دوركيم، مرتون و پارسونز بنا شده است كه مساجد را واجد كاركرد آشكار و پنهان در چهار بُعد اجتماعى، فرهنگى، سياسى و اقتصادى در نظر گرفته است. تجزيه و تحليل دادهها توسط محقق براساس شيوه استدلالى و منطقى در تطبيق يافتههاى تحقيق با الگوى نظرى صورت پذيرفته است. يافتهها و نتايج تحقيق نشان مىدهد كه مساجد نوعى ضرورت كاركردى براى دستيابى به اهداف جامعه اسلامى دارند و با كاركردهاى آشكار و پنهان در ابعاد اجتماعى، فرهنگى، سياسى و اقتصادى سبب تقويت، تحول و پويايى فرهنگ اسلامى مىگردند. همچنين مساجد در يك رابطه ديالكتيكى با كاركردهاى خود، سبب تقويت فزاينده خود و كاركردهاى خود و در نهايت، پويايى فرهنگ اسلامى خواهند شد.
كليدواژه ها: مساجد، كاركرد، پويايى فرهنگى، فرهنگ اسلامى.