Ma`rifat

کشور ایران در دهه هاى اخیر تحولات چشمگیرى در زمینه تغییرات جمعیت تجربه نموده است. افزایش نرخ رشد جمعیت به 9/ 3 درصد در دهه 1355ـ1365 و کاهش رشد جمعیت به 29/ 1 درصد در دوره 1385ـ1390 به خوبى این مهم را نشان مى دهد. تغییرات بارورى مهم ترین عامل تبیین کننده تغییرات رشد جمعیت بوده است. با توجه به تفاوت هاى استانى بارورى در ایران و نقش تعیین کننده تغییرات استانى در روند آتى بارورى، بررسى ویژگى هاى اجتماعى، اقتصادى و جمعیتى منطقه اى در تبیین بارورى ضرورى به نظر مى رسد. هدف اصلى این مقاله بررسى نقش ویژگى هاى استانى در تبیین بارورى است.      به منظور نیل به هدف این مقاله، روش تحلیل چندسطحى به کار گرفته شده است. داده هاى مورد استفاده برگرفته از داده هاى خام 2 درصد سرشمارى 1385 است که در دو سطح فردى و استانى طبقه بندى شده اند. میانگین استانى تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده و میانگین سنى زنان در معرض بارورى به عنوان متغیرهاى پیش بین سطح 2 و متغیرهاى اشتغال، تحصیلات، سن و ساختار خانواده به عنوان متغیرهاى پیش بین سطح 1 مدل سازى شده اند.      نتایج مبیّن این است که ویژگى هاى سطح استانى، تأثیرات ثابت و تصادفى معنادارى را در ضرایب رگرسیونى سطح فردى در تبیین بارورى دارد، به گونه اى که میانگین میزان بارورى زنان از بارورى استان و میانگین سن زنان در معرض بارورى تأثیرپذیرند. همچنین نتایج گویاى این مهم است که میزان تأثیر متغیر تحصیلات زنان بر بارورى در استان هایى که میانگین کل تعداد فرزندان زنده به دنیاآمده در سطح بالاترى قرار دارد به مراتب پایین تر است.