Pages:
61-74
Receive Date: 2025/03/15
Accept Date: 2025/03/15
Abstract:
"The commonality or difference of the original nature of humans" is one of the important controversial issues in anthropology and has a fundamental impact on various human sciences. In the Holy Quran, on the one hand, a group of verses indicate the commonality of the original nature of humans, and on the other hand, from some verses, one can infer the difference of their original nature. Using the thematic interpretation method, this study examines the Holy Quran's perspective on the aforementioned issue and the commonality between the two groups of verses. According to this research, with regard to the first group of verses, the Holy Quran considers the principle of the primary nature of humans to be common, but the verses of the second group, some of them do not fundamentally refer to the primary nature, and others refer to the differences in some characteristics of the primary nature of humans - such as actuality and power or intensity and weakness - without expressing a difference in the principle of their nature.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :اشتراک و اختلاف سرشت اولیه انسانها از دیدگاه قرآن کریم
Abstract:
«اشتراک یا اختلاف سرشت اولیه انسانها» از مسائل مهم اختلافبرانگیز در انسانشناسی و دارای تأثیر مبنایی در علوم مختلف انسانی است. در قرآن کریم، از یکسو، گروهی از آیات، دلالت بر اشتراک سرشت اولیه انسانها دارند و از سوی دیگر، از برخی آیات، میتوان اختلاف سرشت اولیه ایشان را برداشت کرد. هدف پژوهش حاضر این است که با روش تفسیر موضوعی، دیدگاه قرآن کریم در مورد مسئله یادشده و وجه جمع میان دو گروه آیات را بررسی کند. بر اساس این پژوهش، با توجه به گروه اول آیات، قرآن کریم اصل سرشت اولیه انسانها را مشترک میداند، اما آیات گروه دوم، برخی از آنها اساساً ناظر به سرشت اولیه نیستند و برخی دیگر، اختلاف برخی ویژگیهای سرشت اولیه انسانها را ـ همچون فعلیت و قوه یا شدت و ضعف ـ اشاره دارند، بیآنکه بیانگر اختلاف اصل سرشت ایشان باشند.
References:
- قرآن کریم.
- نهج البلاغه (1379). ترجمة محمد دشتی. قم: مشهور.
- ابناثیر جزری، علی بن محمد (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الاثر. قم: اسماعیلیان.
- ابندرید، محمد بن حسن (بیتا). جمهرة اللغة. بیروت: دارالعلم للملایین.
- ابنسیده، علی بن اسماعیل (بیتا). المحکم و المحیط الاعظم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- ابنفارس، احمد بن زکریا (بیتا). معجم مقاییس اللغة. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- ابنمنظور، محمد بن مکرم (بیتا). لسان العرب. بیروت: دار صادر.
- ازدی، عبدالله بن محمد (1387). کتاب الماء. تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران.
- ازهری، محمد بن احمد (بیتا). تهذیب اللغه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- آذرنوش، آذرتاش (1390). فرهنگ معاصر عربی ـ فارسی. تهران: نشر نی.
- بغوی، حسین بن مسعود (1420ق). تفسیر البغوی المسمی بمعالم التنزیل. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- بقاعى، ابراهیم بن عمر (1427ق). نظم الدرر فى تناسب الآیات و السور. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- توکلی، غلامحسین (1384). سرشت انسان. انجمن معارف اسلامی، 3، 45ـ74.
- ثعلبى، احمد بن محمد (1422ق). الکشف و البیان المعروف بتفسیرالثعلبی. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- جوادی آملی، عبدالله (1392). انسان از آغاز تا انجام. قم: اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (1392). فطرت در قرآن. قم: اسراء.
- جوهری، اسماعیل بن حماد (بیتا). الصحاح. بیروت: دارالعلم للملایین.
- حسنی، یونس (1402). سرشت مشترک انسانی از منظر قرآن کریم. رسالة دکتری. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- حقانی، ابوالحسن (1395). روانشناسی کاربردی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- خازن، على بن محمد (1415ق). تفسیر الخازن. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- ذاکری، مهدی و غلامی، اصغر (1392). طینت و عدل الهی. تحقیقات کلامی، 3 (1)، 111ـ127.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (بیتا). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم.
- رضوانی، معصومه و ذاکری، مهدی (1395). روایات طینت و اختیار انسان. پژوهشهای فلسفی ـ کلامی، 69 (18)، 47ـ73.
- سعدی شیرازی، مشرفالدین (1384). کلیات سعدی. قم: نگاران قلم.
- سهرابیفر، محمدتقی (1394). چیستی انسان در اسلام. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
- شاملو، سعید (1363). مکتبها و نظریهها در روانشناسیشخصیت. تهران: سهامی چهر.
- شولتز، دوان (1389). نظریههای شخصیت. ترجمة یوسف کریمی و دیگران. تهران: اسباران.
- شیبانی، اسحاق بن مرار (بیتا). کتاب الجیم. قاهره: الهیئة العامة لشئون المطابع الامیریه.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
- طبرانى، سلیمان بن احمد (2008). التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم. اردن: دارالکتاب الثقافی.
- طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان. تهران: ناصر خسرو.
- عسکری، حسن بن عبدالله (بیتا). الفروق فی اللغة. بیروت: دارالآفاق الجدیده.
- فخر رازی، محمد بن عمر (1420ق). التفسیر الکبیر. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- فدایی اصفهانی، مرتضی و موسوی، مجتبی (1395). تحلیل احادیث طینت و رابطه آن با اختیار انسان. پژوهشنامه علوم حدیث تطبیقی، 5(3)، 89ـ122.
- فضلالله، سیدمحمدحسین (1419ق). من وحی القرآن. بیروت: دارالملاک.
- فیاضی، غلامرضا (1390). علمالنفس فلسفی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- فیومی، احمد بن محمد (بیتا). المصباح المنیر. قم: هجرت.
- قرطبی، محمد بن احمد (1364). الجامع لاحکام القرآن. تهران: ناصر خسرو.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- گرامی، غلامحسین (1392). انسان در اسلام. قم: دفتر نشر معارف.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1388). پیشنیازهای مدیریت اسلامی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مصطفوی، حسن (بیتا). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- معرفت، محمدهادی (1387). التفسیر الاثری الجامع. قم: التمهید.
- مفید، محمد بن محمد بن نعمان (1413ق). الاختصاص. قم: المؤتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
- نظام الاعرج، حسن بن محمد (1416ق). تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- نوروزی، حمید (1383). سرشت انسان خیر یا شر. معرفت، 78، 68ـ74.
- واعظی، احمد (1387). انسان از دیدگاه اسلام. تهران: سمت.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
shoorgashti, Moradali, Naghib zadeh, Mohammad.(2025) Commonalities and differences in the basic nature of humans from the perspective of the Holy Quran. Marifat, 33(3), 61-74 https://doi.org/10.22034/marifat.2025.5001275
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Moradali shoorgashti; Mohammad Naghib zadeh."Commonalities and differences in the basic nature of humans from the perspective of the Holy Quran". Marifat, 33, 3, 2025, 61-74
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
shoorgashti, M, Naghib zadeh, M.(2025) 'Commonalities and differences in the basic nature of humans from the perspective of the Holy Quran', Marifat, 33(3), pp. 61-74
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
shoorgashti, M, Naghib zadeh, M. Commonalities and differences in the basic nature of humans from the perspective of the Holy Quran. Marifat, 2025; 33(3): 61-74