معرفت

سال بیست و دوم ـ شماره 194 ـ بهمن 1392، 115ـ133

محمدشریف حیدرى²

ابوالفضل ساجدى³

چکیده

خانواده، مهم ترین کانون تربیت اجتماعى و جامعه پذیرى است که در تربیت و اجتماعى کردن کودکان، به ویژه در سال هاى آغازین زندگى نقش مهمى دارد. در این میان، گاه موانع و آسیب هایى سد راه تأثیر خانواده در تربیت اجتماعى کودکان مى شوند. این تحقیق با رویکرد توصیفى و اسنادى و با استناد به متون دینى و یافته هاى علوم جدید، به بررسى موانع و آسیب هایى مى پردازد که به نحوى در مسیر نقش آفرینى نهاد خانواده در تربیت اجتماعى کودکان اخلال ایجاد مى کند. فرسایش سرمایه اجتماعى کودکان در خانواده، گسیختگى نظام خانواده و طلاق، افراط و تفریط در جامعه پذیرى نقش هاى جنسیتى، ناهماهنگى میان خانواده و دیگر عوامل تربیت اجتماعى و ضعف نظارت خانواده بر فرزندان، در خانواده هاى امروزى از مسائلى است که مى تواند در مسیر تربیت اجتماعى مطلوب کودکان در محیط خانواده، مانع ایجاد کند. هدف این نوشتار دستیابى به شاخص هایى است که در درون خانواده، موانع تربیت اجتماعى را بازتاب مى دهند.

کلیدواژه ها: خانواده، کودک، تربیت اجتماعى، تربیت اجتماعى دینى، موانع تربیت اجتماعى، جامعه پذیرى، سرمایه اجتماعى، طلاق، کنترل اجتماعى.

¹ این مقاله بخشى از طرح پژوهشى «تربیت دینى و شاخص هاى آن» است که براى مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهورى در حال انجام است.

² کارشناس ارشد جامعه شناسى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. m.sh.heydari@gmail.com

³ دانشیار گروه کلام مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره. sajedi@qabas.net

دریافت: 7/ 9/ 91 پذیرش: 29/ 11/ 92