تحليل ديدگاه علّامه طباطبائى درباره غيب و شهود

سال بيست و چهارم ـ شماره 216 (ويژه كلام)

عباس الهى / استاديار جامعه المصطفى العالميه

abbas_elahi48@yahoo.com

دريافت: 15/4/93               پذيرش: 20/12/93

چكيده

غيب و شهود در آموزه هاى دينى شامل معناى خاصى مى باشد كه كانون توجه علّامه طباطبائى بوده است. اين مقاله تلاش دارد به روش تحليلى ـ توصيفى با مراجعه به تفسير الميزان، ديدگاه وى درباره مسائلى همچون غيب و شهود، مصاديق و نسبى بودن آن را استخراج كند.

از يافته هاى اين پژوهش آن است كه علّامه، «غيب» را حقيقتى نامحسوس و فرامادى مى داند كه وحى آسمانى به صراحت آن را تأييد كرده، درباره آن سخن گفته و آدميان را به ايمان به آن فراخوانده است. انسان ها گرچه بر حسب فطرت الهى خود از وجود غيب آگاهى داشته و بدان مؤمن مى باشند، اما شناخت تفصيلى غيب و موجودات و جهان هاى نامحسوسى كه متعلق به غيب مى باشند، جز از راه وحى آسمانى امكان پذير نمى باشد و اما شهادت، آن امرى است كه مشهود و حاضر نزد مُدرِك است. همچنين شهادت دائرمدار احاطه به شى ء، توسط حس يا خيال يا عقل يا احاطه وجودى است.

كليدواژه ها: تحليل، غيب، شهود، غيب نسبى، غيب مطلق، علّامه طباطبائى.