مبانى عفو الهى

سال بيست و چهارم ـ شماره 217 (ويژه كلام)

مهدى قاسمى فيروزآبادى / دانش پژوه دكترى كلام مؤسسه آموزشى وپژوهشى امام خمينى قدس سره               mahdiqasemi@chmail.ir

دريافت: 19/6/93               پذيرش: 13/5/94

چكيده

عفو و مغفرت خداوند مبتنى بر صفات كمال الهى است. اين صفات همان مبانى عفو پروردگار است. اين مقاله بر آن است تا با روش پژوهش قرآنى و با استفاده از اصول كلامى اماميه، مبانى عفو الهى را استخراج كند و كاركرد يا كاركردهاى هر كدام از اين مبانى را در موضوع عفو خداوند به دست آورد و در نهايت، نسبت هاى موجود ميان اين مبانى را به منظور تحقق عفو پروردگار تبيين نمايد.نتايج پژوهش حاكى از اين است كه محبت، حكمت، رحمت، عدالت، علم، فضل، مالكيت و مشيت از مهم ترين مبانى عفو الهى هستند كه قرآن كريم بر آنها دلالت دارد. هريك از اين مبانى، داراى كاركردهاى مبنايى متفاوتى در موضوع عفو الهى است. مبانى عفو الهى براى تحقق بخشيدن به فعل عفو، نسبت هاى خاصى با يكديگر دارند. «حكمت» حاكم بر رحمت، فضل و مشيت الهى است، هرچند خود برآمده از علم مطلق خداوند است. همچنين «رحمت» زيربنايى ترين مبناى عفو خداوند است، هرچند خود ريشه در محبت ويژه الهى نسبت به بندگان مستحق عفو دارد.

كليدواژه ها: مبانى، عفو، حكمت، رحمت، علم، مالكيت، مشيت.