معنا و كاربستهاي ولايت امر در فقه
ضمیمه | اندازه |
---|---|
4.pdf | 518.66 کیلو بایت |
سال بيست و ششم ـ شماره 240 (ويژة علوم سياسي)
عباسعلی مشکانی سبزواری / دکتری فقه سیاسی جامعة المصطفي العالمية meshkani.a@chmail.ir
مهدی نارستانی / دانشجوی دکتری فقه و حقوق جزا دانشگاه شهيد مطهری تهران mehdinarestani@yahoo.com
مريم حسنپور / كارشناس ارشد فلسفه و كلام اسلامي دانشگاه علامه طباطبايي m.hasanpour1364@yahoo.com
دريافت: 15/9/95 پذيرش: 14/4/96
چکیده
«ولایت امر» به عنوان یکی از واژگان مهم و پرکاربرد در فقه و منابع آن، دارای کاربردهای گوناگوني است. در عصر غیبت، مصداق ولي امر فقیه عادل است. اين مقاله با رویکرد و روش توصـيفي، همبستگی، و علّـي به جمعآوري اطلاعات از طریق استنادي، به بررسي استعمال این واژه در سراسر فقه پرداخته و ميتوان کاربردهاي آن را به دو گروه تقسیم كرد: اول. کاربستهای ولایت امر در فقه غیرسیاسی که در ذیل آن میتوان نكاتي از قبيل ولایت امر میت، ولایت امر زوج، ولایت امر پدر و جد بر طفل، و ولایت امر وصایت را قرار داد. دوم. کاربستهای ولایت امر در فقه سیاسی است که در زیرمجموعة آن میتوان به اموری اشاره کرد؛ همچون اموری که تنها، وظیفة ولایت امر است؛ اموری که بخشی از آن وظیفة ولایت امر است؛ اموری که نیازمند حمایت و پشتیبانی ولایت امر است؛ و اموری که متولی خاصی ندارند و طبعاً از باب حسبه بر عهده ولایت امر نهاده شده است. بنابراین، ميتوان گفت: تمام ابواب، مسائل و احکام فقه موجود داراي ارتباطي وثيق با ولایت امر هستند که در صورت فقدان آن، به مرحله ظهور نميرسند و بر فرض تحقق، به اهداف مطلوب خود نايل نميگردند.
كليدواژهها: ولایت امر، ولی امر، فقه، حکومت.