به‌كارگيري فنون روان‌شناختي توسط امام حسين عليه السلام و اهل‌بيت ايشان در تبليغ دين

نصرت نیل‌ساز / استادیار دانشگاه تربیت مدرس                                                                                                           nilsaz@modares.ac.ir

كاووس روحي برندق / استاديار علوم قرآن و حديث دانشگاه تربيت مدرس                                                                            14rohi@gmail.com

مرجان شیری / دانشجوي دكتري علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس                                                               Marjan.shiri@modares.ac.ir

دريافت: 29/3/96 ـ پذيرش: 11/9/96

چکیده

عنصر تبلیغ نقش مهمی در معرفى، نشر و حراست اصول و مبانى هر مكتب، مذهب، حزب و گروهی در طول تاریخ ایفا كرده است. یکی از اصول رسالت پیامبران و اوصیای آنها نیز تبلیغ دین بوده و خط اصلی برنامه آنها را تشکیل می‌داده است. امام حسین علیه السلام هم با توجه به نقش عنصر تبلیغ و بیدارگری در اصلاح جامعه و خنثاسازی توطئه‌های دشمن، آگاه کردن جامعه را در دستور کار خود قرار دادند. ایشان و اهل‌بیتشان، به‌ويژه در طول قیام عاشورا، با به‌کارگیری شیوه‌های متنوعی به تبلیغ دین اسلام پرداختند. در این میان، بارزترین اقدام تبلیغی ایشان، سخنرانی و احتجاج با مخالفان خود در اماکن گوناگون بود. در این سخنان، ايشان از شيوه‌هاي تبلیغی متعدد استفاده کردند. یکی از این شیوه‌های تبلیغی به‌کارگیری فنون روان‌شناختي است که این پژوهش درصدد بررسی آن است. هدف اين پژوهش الگوبرداری از فنون روان‌شناختي امام حسین علیه السلام و اهل‌بیت ایشان در امر تبلیغ است. روش این پژوهش گردآوری اطلاعات به صورت استنادي و به شيوة توصیفی ـ تحلیلي است. اين نتيجه به‌ دست‌ آمده است كه امام حسين علیه السلام و اهل‌بیتشان 9 فن روان‌شناختي را در سخنانشان به کار برده‌اند که عبارتند از: تکرار، انتقال، تصدیق، مقایسه، تحقیر دشمن، تکریم و تشویق دوست، مخاطب‌شناسی، تحریک عواطف، و جلب توجه مخاطب.

کلیدواژه‌ها: امام حسین علیه السلام، اهل‌بیت امام حسین علیه السلام، تبلیغ، روان‌شناسي، فنون روان‌شناختي.