معرفت

سال بیست و هشتم ـ  شماره سوم، پیاپی 258 (ویژة کلام)

فرح رامین / دانشیار گروه فلسفه دانشگاه قم     f.ramin@qom.ac.ir 
فاطمه اکبرزاده نجار/ کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم    f.akbarzadeh7070@gmail.com 
دریافت: 14/07/97                    پذیرش: 29/01/98
چکیده
در دوران معاصر، دیدگاه رایج در میان متفکران این است که انتقادهای هیوم بر برهان نظم، تنها تقریرهای تمثیلی و استقرایی بر این استدلال را تضعیف و بی اعتبار ساخته است. ازاین رو، در این پژوهش برآنیم تا چالش های هیوم بر کبرای برهان نظم را بازخوانی و پاسخی درخور، برای آنها بیابیم . مقاله حاضر با روش تحلیی ـ توصیفی درصدد پاسخ به این پرسش است که آیا برهان نظم تاب مقاومت در برابر شبهه های هیوم را دارد و می توان دفاعی معقول از این استدلال داشت؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که بیشتر این چالش ها از جایگاه منطقی صحیحی برخوردار نیست، اما تبیین بدیل وی از نظم محسوسی که در جهان مشاهده می کنیم و علوم زیستی آن را تأیید می کند، براساس تصادف و شانس، هرچند نامحتمل، ولی ناممکن و محال نیست.
کلیدواژه ها: نظم، احتمال، برهان نظم زیست شناختی، هیوم، شهید مطهری، آیت الله جوادی آملی.