صفحه‌ها: 59-
تاریخ دریافت: 1397/11/03تاریخ پذیرش: 1398/12/26
چکیده:
سنایی بنیانگذار واقعیِ منظوم عرفانی است که قرنی بر اذهان و قلوب تسلط داشت و اشعار وی علاوه بر نقل در متون تصوف از قبیل سوانح غزالی و لوایح منسوب به عین القضاة و کشف الاسرار میبدی، در مثنوی و فیه ما فیه مولوی و... نیز به استشهاد آمده است. ازآنجاکه توحید یکی از مباحث عرفانی است که در آثار سنایی بازتاب گسترده ای دارد. این پژوهش سعی می کند با تحقیق در آثار سنایی غزنوی، توحید و نمودهای توحیدی را در آثارِ این شاعرِ گران سنگ یافته و به این نتیجه برسد که در اشعاری که سخن از افعال حق تعالی است، عقاید سنایی گاهی به اشاعره نزدیک می شود، اما به طور قطع نمی توان ادعا کرد که سنایی در توحید و خداشناسی سمعاً و طاعتاً از نظام توحیدی اشاعره پیروی کرده است. سنایی در پاره ای از بحث ها، همچون منحصر ساختن نقش ها و کارها به خدا، آهنگ گسترش کلام اشعری است، اما با طرح اندیشه های فرقه های دیگر مانند شیعه، قصد دارد با نزدیک کردن مذهب ها، مسلمانان را در سایۀ اصل توحید یکی سازد.
حمزه محمدی ده چشمه / دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کاشان hamzehm661@gmail.com مژگان جهاندار / دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد دریافت: 22/5/98 پذیرش: 25/12/98 چکیده
سنایی بنیانگذار واقعیِ منظوم عرفانی است که قرنی بر اذهان و قلوب تسلط داشت و اشعار وی علاوه بر نقل در متون تصوف از قبیل سوانح غزالی و لوایح منسوب به عین القضاة و کشف الاسرار میبدی، در مثنوی و فیه ما فیه مولوی و... نیز به استشهاد آمده است. ازآنجاکه توحید یکی از مباحث عرفانی است که در آثار سنایی بازتاب گسترده ای دارد. این پژوهش سعی می کند با تحقیق در آثار سنایی غزنوی، توحید و نمودهای توحیدی را در آثارِ این شاعرِ گران سنگ یافته و به این نتیجه برسد که در اشعاری که سخن از افعال حق تعالی است، عقاید سنایی گاهی به اشاعره نزدیک می شود، اما به طور قطع نمی توان ادعا کرد که سنایی در توحید و خداشناسی سمعاً و طاعتاً از نظام توحیدی اشاعره پیروی کرده است. سنایی در پاره ای از بحث ها، همچون منحصر ساختن نقش ها و کارها به خدا، آهنگ گسترش کلام اشعری است، اما با طرح اندیشه های فرقه های دیگر مانند شیعه، قصد دارد با نزدیک کردن مذهب ها، مسلمانان را در سایۀ اصل توحید یکی سازد. کلیدواژه ها: عرفان، توحید، اشاعره، سنایی، صفات سلبیه.
