جستاري در ديدگاه‌هاي آيت‌الله جوادي آملي دربارة علم اسلامي

سال سي‌ و يكم، شماره پنجم، پياپي 296، مرداد 1401، ص 83ـ92

نوع مقاله: ترويجي

* محمد قمي اويلي/ کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامي دانشگاه خوارزمي    mohammadghomi04@gmail.com
روح‌الله سوري / استاديار گروه فلسفه دانشگاه خوارزمي    souri@khu.ac.ir
دريافت: 11/02/1401                    پذيرش: 11/05/1401
چکيده
بحث علم ديني يا اسلامي‌سازي علوم در جهان اسلام، يکي از مسائل مهم در عرصه علوم انساني است که در چند دهه اخير ذهن بسياري از متفکران و فيلسوفان را در حوزة علم و دين به ‌خود مشغول کرده است. بحران‌هاي ناشي از علم‌‌گرايي و افراط در نظريات تعارض علم و دين در دو قرن اخير، پرسش از همکاري علم و دين و به‌تبع آن امکان علم ديني و خدا باور را مورد تأمل قرار داده است. در اين زمينه سابقة قبلي ملل اسلامي و واقعيت عقب‌ماندگي کنوني آنها پرسش از اسلامي‌سازي علوم را براي متفکرين اسلامي به‌طور جدي مطرح کرده است. آيت‌الله جوادي آملي با نگاه دائرةالمعارفي به دين معتقد است علم يکسره ديني است و تقسيم کردن علم به ديني و غيرديني ناصواب است. وي با تغيير جهان‌بيني و مباني علوم موجود در دانشگاه‌ها، درصدد اسلامي کردن علوم است. آيت‌الله جوادي آملي از منظر ديني و وحي الهي و با اعتقاد به کامل بودن آموزه‌هاي دين اسلام در کليت امور دنيايي و اخروي و همچنين با تقسيم و در طول هم قرار دادن انواع عقل تجربي، عقل نيمه‌تجريدي، عقل تجريدي و عقل ناب با دو روش فلسفي و تفسيري به ارائه ديدگاه خويش در زمينه علم اسلامي پرداخته است. ديدگاه آيت‌الله جوادي آملي از اينکه توانسته است تعارض عقل و دين را با دليل متقن رفع نمايد حائز اهميت است.

كليدواژه‌ها: آيت‌الله جوادي آملي، علم ديني، وحي، اسلامي‌سازي علوم، عقل.