معرفت

مقدمه
 
تألیفات و آثار تفسیری در شمار میراث فکری و علمی ارزشمند دانشمندان مسلمان در طول تاریخ اسلام بوده است. عالمان و مفسران شیعه طی چهارده قرن گذشته از طلایه‌داران تولید علوم اسلامی بوده و به خلق آثار ممتاز در هریک از رشته‌ها و شاخه‌های علوم اسلامی، ازجمله تفسیر قرآن پرداخته‌اند. بخش قابل‌توجهی از این آثار تفسیری متعلق به سده چهاردهم هجری شمسی است؛ یعنی دوره‌ای که بعد از بازتأسیس حوزة علمیة قم، به دست با کفایت آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (سال 1300ش) آغاز شد و به سال 1400 منتهی گردید. تا آنجا که می‌توان این سده را دوره‌ای زرین و بسیار درخشان‌ برای حوزة علمیة قم در خلق و تولید آثار تفسیری به حساب آورد.
مقاله حاضر با هدف معرفی تفاسیر موضوعی تألیف‌شده توسط عالمان و دانشوران حوزة علمیة قم، در سده چهاردهم شمسی از طریق جست‌وجو در پایگاه‌های اطلاعاتی و منابع مربوطه و شناسایی و گردآوری مشخصات کتاب‌شناختی این‌گونه آثار فراهم آمده تا ضمن شناساندن رهاورد پژوهشی حوزویان قم در تفسیر موضوعی قرآن به مخاطبان، امکان و زمینه دسترسی طالبان و محققان را به این آثار ارزشمند تسهیل نماید.
البته این مقاله به دلیل محدودیت حجم پژوهش، اختصاص به آثار تفسیری تألیف‌شده به سبک‌ «موضوعی» دارد و آثار تفسیری دانشوران حوزة قم به سبک «ترتیبی» را در مقاله دیگری در همین مجله معرفی کرده‌ایم (قدوسي و آريان، 1403).
مقصود ما از «تفاسیر موضوعی» در این مقاله، آن دسته از آثار و پژوهش‌های تفسیری است که مفسر در آنها به کشف نظر و دیدگاه قرآن درباره یک موضوع و یا دسته‌ای از موضوعات پرداخته است. این موضوعات بسیار متنوع بوده و به حوزه‌های معرفتی مختلفی اعم از کلامی، اخلاقی، فقهی، حقوقی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، تربیتی و... تعلق دارند.
منظور ما از «دانشوران حوزة علمية قم» در عنوان مقاله نیز کسانی هستند که مدت قابل‌توجهی را در حوزة علمیة قم، اشتغال به تحصیل، تدریس و تحقیق داشته‌اند؛ چه کسانی که چندین سال در قم بوده و بعداً به مراکز و مناطق دیگر رفته‌اند و چه آنهایی که بعد از مدتی به این حوزه هجرت کرده و در آن فعالیت علمی ـ تفسیری داشته‌اند.
سابقه چنین پژوهشی را به صورت عام‌ کمابیش و پراکنده در برخی از آثار کتاب‌شناختی نظیر طبقات مفسران شیعه اثر عقیقی بخشایشی؛ شناخت‌نامه تفاسیر نوشته محمدعلی ایازی؛ تفسیر و تفاسیر شیعه اثر شهیدی صالحی می‌توان مشاهده کرد. اما همان‌طور که از عناوین عام این کتاب‌ها برمی‌آید، محدوده معرفی آثار تفسیر موضوعی در آنها نسبتاً وسیع‌تر از این مقاله است، یعنی به‌لحاظ زمانی و جغرافیایی محدود به حدود خاصی نیستند و از جهت افرادی هم صرفاً آثار تفسیر موضوعی فضلای حوزة قم در سده چهاردهم را گزارش نکرده‌اند، بلکه آثار تفسیری دانشوران شیعی را چه حوزوی و چه غیرحوزوی، چه متعلق به سده چهاردهم و چه غیر این سده، و چه مربوط به عالمان حوزة قم و چه حوزه‌های دیگر شیعه، همه را دربر می‌گیرند. تنها یک مقاله با عنوان «کتاب‌شناسی تفاسیر قرن چهاردهم»، نوشته محمدعلی هاشم‌زاده را می‌توان از جهت بازه زمانی پیشینه خاص برای این پژوهش به حساب آورد، با این تفاوت که در آن مقاله نیز آثار تفسیری منحصر در تفاسیر موضوعی نیست، بلکه اعم از موضوعی و ترتیبی است. به اضافه نویسندگان آثار تفسیری، محدود به دانشمندان شیعه و حوزة قم نیستند. علاوه بر این دو نکته، شامل آثار تفسیر موضوعی سال‌های اخیر سده چهاردهم شمسی که متأخر از زمان انتشار آن مقاله پدید آمده‌اند، نمی‌گردد.
بنابراین شناسایی و معرفی کمّیت تلاش‌ها و آثار تفسیر موضوعی فضلای حوزة علمیة قم با مشخصات و خصوصیات مد نظر، در آستانه برگزاری همایش یکصدمین سال بازتأسیس حوزة علمیة قم (احتمالاً بهار 1404) کاری مفید و لازم به نظر رسید. برای این منظور با شیوه مطالعه کتابخانه‌ای به گردآوری اطلاعات قابل دسترس از منابع معتبر فارسی و عربی پرداخته و با روش توصیفی ـ تحلیلی آنها را در حد لازم پردازش کرده‌ایم. طبعاً نسبت به آثار تفسیر موضوعی فضلای حوزة علمیة قم در سده اخیر به زبان‌های دیگر آمار و اطلاعات خاصی در دسترس ما نبوده و لذا بر فرض وجود چنین آثاری، در این مقاله گزارش نشده‌اند.
پیکره اصلی مقاله در دو محور کلی تنظیم شده است: دسته اول «آثار تفسیری مشتمل بر چند موضوع» است و دسته دوم مربوط به «آثار تفسیری تک‌موضوعی» است. مشخصات کتاب‌شناختی هر اثر به ترتیب شامل عناوین و اطلاعات زیر است: نام و نام خانوادگی نویسنده، بازه زمانی حیات او، نام کتاب، تعداد مجلدات، زبان اثر، موضوع یا موضوعات مورد بحث در آن اثر، و مشخصات نشر آن شامل: مکان نشر، ناشر، زمان نشر و احیاناً نوبت چاپ.
ترتیب چینش آثار تفسیری گزارش‌شده در این مقاله به این صورت است که در هر محور ابتدا آثار مربوط به علمای درگذشته را از سال وفاتشان آغاز می‌کنیم و سپس آثار علمای در قید حیات را به‌ترتیب سال تولد آنها مرتب می‌کنیم. کتاب‌هایی که نخستین نشر آنها در دسترس بوده یا به لحاظ ویرایش‌های بعدی، توجه به آنها اهمیت داشته، ابتدا مشخصات آن نشر را ذکر می‌کنیم و در غیر این دو صورت، تنها به ذکر نسخه حاضر و موجود در بازار نشر اکتفا می‌کنیم. گاهی به اقتضای ضرورت توضیحات مختصری نیز در مورد وضعیت کتاب ذکر خواهیم کرد.
با وجود کوشش بسیاری که نگارندگان این مقاله در استقصاي آثار تفسیر موضوعی دانشوران حوزة علمیة قم در سده اخیر به عمل آورده‌اند، کتمان نمی‌توانیم کرد که به‌جهت عدم وجود پایگاه‌ها و بانک‌های اطلاعاتی جامع و در دسترس درباره آثار مکتوب و منتشرشده تفسیری، احتمالاً هنوز برخی از آثار تفسیر موضوعی متعلق به حوزویان قم در صد سال اخیر بر ما پوشیده مانده و در این مقاله ذکری از این‌گونه آثار نرفته باشد. این نقصان احتمالی را شاید بتوان با تتبع بیشتر و استمرار این کار استدراک و در قالب مقاله‌ای دیگر به‌عنوان تکمله بر مقاله حاضر در آینده منتشر کرد. همچنین آثار تفسیر موضوعی‌ای که حوزوی بودن مؤلفان آنها بر نویسندگان معلوم نگردید و یا تعلق آن افراد به حوزة علمیة قم برایشان احراز نشد، نیز در این مقاله گزارش نشده‌اند.
الف. تفاسیر چندموضوعی
در این قسم از آثار، چند موضوع و مسئله متعلق به یک دانش از منظر قرآن بررسی و تفسیر شده‌اند:
1. سیدمحمود علایی طالقانی (1289ـ1358)، درس‌هایی از قرآن، 1 جلد، فارسی (متن بیانات آیت‌الله سیدمحمود طالقانی در برنامه‌های تلویزیونی با قرآن در صحنه)، تهران، ناس، 1358؛ (چاپ دوم با عنوان درس‌های قرآن: با قرآن در زندان، با قرآن در خانواده، با قرآن در صحنه): تهران، شرکت سهامی انتشار، 1387.
2. مرتضی مطهری (1298ـ1358)، انسان‌شناسی قرآن، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، چاپ سیزدهم، تهران، صدرا، 1402.
3. مرتضی مطهری (1298ـ1358)، شناخت از نظر قرآن، 1 جلد، فارسی، معرفت‌شناختی، چاپ پنجم، تهران، صدرا، 1402.
4. مرتضی مطهری (1298ـ1358)، انسان در قرآن، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، چاپ پنجاه و سوم، تهران، صدرا، 1402.
5. مرتضی مطهری (1298ـ1358)، جامعه و تاریخ در قرآن، 1 جلد، فارسی، جامعه‌شناختی، چاپ پنجم، تهران، صدرا، 1402.
6. سیدمحمد حسینی بهشتی (1307ـ1360)، شناخت از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، معرفت‌شناختی، چاپ دوم، تهران، بقعه، 1380.
7. سیدروح‌الله موسوي خمینی (1281-1368)، آیات الاحکام فی التراث الامام الخمینی، 1 جلد، عربی، فقهی، گردآوری: عباس فیض‌نسب، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1384.
8. سیداحمد میرخانی (1290-1372)، آیات الاحکام، 5 جلد، فارسی، فقهی، تهران، ناشران و سال‌های چاپ مختلف (جلد 1: خودمؤلف، 1367، جلد 3: گنجینه، 1368، جلد 5: مکتب ولی‌عصر، 1370).
9. سیداحمد میرخانی (1290-1372)، ربا و قرض الحسنه در قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، فقهی؛ ربا و قرض‌الحسنه، تهران، احسن، 1399.
10. سیدرضا صدر (1300ـ1373)، راه قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی و اخلاقی، قم، بوستان کتاب، 1387.
11. احمد کلباسی اصفهانی (1302ـ1373)، اخلاق از نظر قرآن مجید، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، 1346. از این کتاب یک نسخه در کتابخانه مجلس شورای اسلامی و نسخه دیگری در کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی موجود است.
12. حسن سعید تهرانی (1298ـ1374)، اسلام از دیدگاه قرآن و عترت، ویرایش و تنظیم: مهدی جعفری، 1 جلد، فارسی، کلامی، مشتمل بر 70 مقاله در موضوعات کلامی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و...، تهران، مسجد جامع تهران، کتابخانه مدرسه چهلستون، 1375.
13. محمدباقر ملکی میانجی (1285ـ1377)، بدائع الکلام فی تفسیر آیات الاحکام، 1 جلد، عربی، فقهی، قم، العلمیه، 1360، قم، مؤسسة معارف اهل‌بیت، 1395.
14. محمدهادی معرفت (1309ـ1385)، معارفی از قرآن، به کوشش خسرو تقدسى‌نيا، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، ائمه، 1377.
15. مرتضی عسکری (1293ـ1386)، عقائد الاسلام من القرآن الکریم، 2 جلد، عربی، کلامی، تهران، مجمع العالمی لاهل‌البیت، 1374.
16. سیدمحمود دهسرخی اصفهانی (1307ـ1389)، الجمان الحسان فی احکام القرآن، 1 جلد، عربی، فقهی، اولین چاپ: تهران، چاپ سنگی، 1346؛ تهران، موج علم، 1386.
17. عباسعلی عمیدزنجانی (1316ـ1390)، آيات الاحکام: حقوقی ـ کیفری، 1 جلد، فارسی، حقوق خصوصی، حقوق عمومی و جزا، چاپ سوم، تهران، مجد، 1395.
18. سیدمحمدباقر ابطحی اصفهانی (1306ـ1392)، المدخل الی التفسیر الموضوعی القرآن الکریم، 2 جلد، عربی، نجف، مطبعة الآداب، 1389ق. طبق گفته مؤلف، در این کتاب، آیات قرآن به صورت موضوعی با تسلسل طبیعی دسته‌بندی شده‌ است.
19. محمد محمدی گیلانی (1307ـ1393)، العقائد الاسلامیة فی الکتاب و السنة، 1 جلد، عربی، کلامی، تهران، سایه، 1385. انتشار فصل سوم این کتاب با عنوان «المعاد فی الکتاب و السنه»، تهران، سایه، ۱۳۷۸.
20. ابوالقاسم خزعلی (1304ـ1394)، تربیت از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، تربیتی، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1374.
21. محمدمهدی آصفی (1316ـ1394)، فی رحاب القرآن، 14 جلد، عربی، اعتقادی و فقهی و اخلاقی و اجتماعی و سیاسی و برخی مباحث علوم قرآن، نجف اشرف، المشرق للثقافة و النشر، 1428ق؛ قم، بوستان کتاب، 1393. ترجمه به زبان فارسی با عنوان «در آیینه وحی»: 10 جلد، قم، بوستان کتاب، 1393.
22. محمدمهدی آصفی (1316ـ1394)، اخلاق از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، بوستان کتاب، 1395.
23. اکبر دهقان (1345ـ1398)، هزار و یک نکته از قرآن کریم، 3 جلد، فارسی، کلامی و اخلاقى و عرفانى و سیاسى و اجتماعى و...، چاپ یازدهم، قم، بوستان کتاب، 1391.
24. محمد یزدی (1310ـ1399)، اصول الدین و أسس الایمان فی القرآن، 1 جلد، عربی، کلامی، قم، نداء المهدی، 1376.
25. محمد یزدی (1310ـ1399)، فقه القرآن، 4 جلد، عربی، فقهی، قم، اسماعیلیان، 1374؛ (دوجلدی): قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1395.
26. محمدتقی مصباح یزدی (1313ـ1399)، معارف قرآن، 10 جلد، فارسی، تفسیر موضوعی نظام‌مند نسبتاً کامل از موضوعات اساسی شامل خداشناسی، کیهان‌شناسی، انسان‌شناسی، راه‌شناسی، راهنماشناسی، قرآن‌شناسی، اخلاق در قرآن، جامعه و تاریخ در قرآن، حقوق و سیاست در قرآن، اقتصاد در قرآن، برنامه عبادی اسلام در قرآن، احکام فردی در قرآن. (سه بخش اقتصاد و برنامه عبادی و احکام فردی هنوز به چاپ نرسیده است). قم، مؤسسة در راه حق، 1367؛ قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1393. ضمناً برخی از بخش‌های این تفسیر با ویرایش جدید مستقلاً چاپ شده، مانند خداشناسی (با تحقیق امیررضا اشرفی، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1392)، جهان‌شناسی، قرآن‌شناسی (جلد 1 با تحقیق حمید آریان و جلد 2 با تحقیق غلامعلی عزیزی‌کیا، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمینی، 1392)، راه و راهنماشناسی (با تحقیق مصطفی کریمی، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمینی، 1392) و جامعه و تاریخ در قرآن (با تحقیق حمید آریان، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خمینی در شرف چاپ).
27. حسن حسن‌زاده آملی (1307ـ1400)، ده رساله فارسی، 1 جلد، فارسی، قسمت اعظم آن شامل مباحث قرآنی در طبیعیات و حکمیات و...، چاپ دوم، قم، قیام، 1379.
28. حسن حسن‌زاده آملی (1307ـ1400)، انسان و قرآن، 1 جلد، فارسی، قرآن‌شناختی و انسان‌شناختی، قم، الف لام میم، 1383.
29. محمدتقی وحیدی گلپایگانی (1313ـ1401)، معارفی از قرآن، فارسی، 1 جلد، اع‍ت‍ق‍ادی‌ و اخ‍لاق‍ی‌، قم، انصاریان، 1379.
30. سيدكاظم ارفع (1323ـ1402)، شناخت‌شناسي از ديدگاه قرآن و حديث، 1 جلد، فارسی، معرفت‌شناختی، تهران، ذكر، 1398.
31. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، پیام قرآن، با همکاری جمعی از فضلا، 12 جلد، فارسی، علم و معرفت، خداشناسی، براهین اثبات خدا، اسما و صفات الهی، معاد، نبوت عامه و خاصه، امامت، حکومت اسلامی، قیامت، تعلیم و تربیت و اعجاز قرآن، و دو جلد الحاقی با موضوع مبانی اخلاق در قرآن و اخلاق پسندیده و ناپسند در قرآن، قم، مدرسة الامام امیرالمؤمنین، 1367؛ چاپ یازدهم، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1392. ترجمه به زبان عربی با عنوان «نفحات القرآن: اسلوب جدید فی التفسیر الموضوعی للقرآن الکریم»: قم، مدرسة الامام علی‌بن ابی‌طالب، 1389.
32. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، اخلاق در قرآن، با همکاری جمعی از فضلا، 3 جلد، فارسی، دوره دوم از مجموعه پیام قرآن، اخلاقی، قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب، 1377؛ چاپ سوم، قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب، 1384.
33. ابوطالب تجلیل تبریزی (1305ـ)، ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، چاپ چهارم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1389.
34. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، منشور جاوید، 14 جلد، فارسی، کلامی؛ توحید، جهاد، نفاق، عصمت، پیامبر و امام، توبه و شفاعت، معاد، قصص انبیا و مسائل اخلاقی و اجتماعی دیگر، قم، کتابخانه امام امیرالمؤمنین، 1360؛ چاپ پنجم، قم، مؤسسة امام صادق، 1390.
35. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، تفسیر صحیح آیات مشکله قرآن، تنظیم و نگارش: سیدهادی خسروشاهی، 1 جلد، فارسی، در نقد کتاب «تفسیر آیات مشکله قرآن» نوشته یوسف شعار و پاسخ به شبهاتی پیرامون عصمت انبیا، اجر رسالت، کمال و خاتمیت دین اسلام، برخی احکام شریعت، مسائلی مانند معاد، شفاعت و توسل و...، قم، مؤسسة امام صادق، 1371؛ تهران، توحیدی، 1395.
36. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، مفاهیم القرآن، 10 جلد، عربی، کلامی؛ توحید، نبوت، معاد و...، چاپ سوم، قم، مؤسسة امام صادق، 1421ق.
37. مجتبی بروجردی نجفی (1312ـ)، نمونه‌ای از تفاسیر (تفسیر موضوعی قرآن)، 6 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، آزادی، 1358.
38. مجتبی بروجردی نجفی (1312ـ)، فضائل و رذائل در فصول متقابل، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، داوری، 1371.
38. عبدالله جوادی آملی (1312ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، 18 جلد، فارسی، شامل شناخت قرآن، توحید، نبوت، معاد، انسان، فطرت، معرفت، اخلاق، جامعه و... در قرآن، تهران، اسراء، 1374؛ چاپ یازدهم، تهران، اسراء، 1392.
39. زین‌العابدین قربانی لاهیجی (1312ـ)، تفسیر جامع آیات الاحکام، 12 جلد، فارسی، فقهی؛ از باب طهارت تا دیات، چاپ دوم، تهران، سایه، 1380.
40. یدالله دوزدوزانی تبریزی (1314ـ)، دروس فی التفسیر القرآن، 3 جلد، عربی، کلامی (نزول قرآن، برزخ و معاد)، تهران، تابان، 1385. چاپ دیگر با عنوان «احسن البیان فی تفسیر القرآن»: 1 جلد، حلم، 1398.
41. عبدالنبی امامی (1317ـ)، فرهنگ قرآن: تبیین اصطلاحات قرآن از منظر تفاسیر و روایات: اخلاق حمیده، 3 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، مطبوعات دینی، 1389.
42. سیدعلی حسینی خامنه‌اي (1318ـ)، طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن، 1 جلد، فارسی، موضوعات بنیادین در تفکر اسلامی؛ ایمان، توحید، نبوت و ولایت، (متن کامل پیاده‌شده سلسله گفتارهای تفسیری مؤلف در سال 1353شمسی)، تهران، صهبا، 1392.
43. محسن قرائتی (1324ـ)، جهان و انسان از دیدگاه قرآن، به ضمیمه دروس دیگر، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، در راه حق، 1361.
44. محسن قرائتی (1324ـ)، اصول عقاید: توحید، عدل، نبوت، امامت، معاد، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ دوازدهم، قم، مركز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1392.
45. محسن قرائتی (1324ـ)، سیمای اقتصاد در قرآن و روایات، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، قم، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1399.
46. یعقوب جعفری (1325ـ)، تاریخ اسلام از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، تاریخی، قم، دفتر نشر معارف، 1384.
47. باقر ایروانی (1328ـ)، دروس تمهیدیه فی تفسیر آیات الاحکام، 2 جلد، عربی، فقهی، قم، دارالفقه، 1381.
48. محمدحسین ابراهیمی (1329ـ)، اقتصاد در قرآن: تولید، توزیع، مصرف و رشد، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، قم، بوستان کتاب، 1375.
49. حسین توفیقی (1330ـ)، تفسیر پنج موضوع قرآنی، 1 جلد، فارسی، جهان‌شناختی، دین‌شناختی و قرآن‌شناختی، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب، 1395.
50. محمد بهشتی (1333ـ)، آموزه‌های تربیتی قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، تربیتی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران، سمت، 1400.
51. محمد اکبری (1334ـ)، صدف‌های قرآنی، 1 جلد، فارسی، تربیتی، قم، آشنا، 1379.
52. سیدصمصام‌الدین قوامی (1334ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم: دانش مدیریت در قرآن، 1 جلد، فارسی، مدیریتی، قم، دفتر نشر معارف، 1393.
53. محمد اخوان (1337ـ)، انسان در قرآن و کلام جدید، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، کاشان، مرسل، 1390.
54. سیدمحمدرضا صفوی (1337ـ)، آیات الاحکام: بیان احکام فقهی در قرآن، 1 جلد، فارسی، فقهی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1393.
55. فتح‌الله نجارزادگان (1337ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم: آموزه‌هایی از فضائل و حقوق اهل‌بیت در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، مرکز نشر هاجر، 1393.
56. محمد فاکر میبدی (1338ـ)، بازپژوهی آیات فقهی قرآن، 1 جلد، فارسی، فقهی، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1397.
57. محمد فاکر میبدی (1338ـ)، فقه القرآن: آیات الاحکام تطبیقی، 1 جلد، فارسی، فقهی، چاپ هفتم، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1398.
58. سیدمحمدکاظم رجایی (1339ـ)، معجم موضوعی آیات اقتصادی قرآن، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1382.
59. سیداحمد خاتمی (1339ـ)، مدیریت‌ در قرآن‌ و حدیث، 1 جلد، فارسی، مدیریت، چاپ سوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1393.
60. کاظم قاضی‌زاده (1340ـ)، سیاست و حکومت در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1384.
61. مهدی هادوی تهرانی (1340ـ)، ساختار کلی نظام اقتصادی اسلام در قرآن، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، قم، مؤسسة فرهنگی خانه خرد، 1388.
62. صالح قنادی (1340ـ)، آشنایی با معارف قرآن، تفسیر موضوعی، 3 جلد، فارسی، اعتقادی، اخلاقی و قصص قرآنی، قم، مرکز بین‌المللی نشر و ترجمه المصطفی، 1398ـ1399.
63. محمدعلی رضایی اصفهانی (1341ـ)، اشارات علمی اعجازآمیز قرآن (کیهان شناخت ـ زیست شناخت ـ پزشکی)، 1 جلد، فارسی، جهان‌شناختی، تهران، دفتر نشر معارف، 1383.
64. محمدعلی رضایی اصفهانی (1341ـ)، قرآن و تربیت (تفسیر موضوعی میان‌رشته‌ای قرآن و علوم)، 6 جلد، فارسی، تربیتی، قم، تلاوت، 1394.
65. محمدعلی رضایی اصفهانی (1341ـ)، عبدالکریم بهجت‌پور (1344ـ)، علی نصیری (1344ـ)، ابراهیم کلانتری (1345ـ) و علیرضا کمالی (1347ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، موضوعات مختلفی پیرامون قرآن‌شناسی، خداشناسی، روان‌شناسی، حقوق، فقه و تفسیر (ترتیبی) سوره حمد، هر فصلی از این کتاب توسط یکی از نویسندگان و بر اساس طرح تحول کوتاه‌مدت دروس معارف اسلامی در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تدوین و منتشر شده است، چاپ چهاردهم، قم، دفتر نشر معارف، 1402.
66. محمد کاویانی آرانی (1341ـ)، روان‌شناسی در قرآن: مفاهیم و آموزه‌ها، با همکاری علی‌احمد پناهی، 1 جلد، فارسی، روان‌شناختی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393.
67. محمد کاویانی آرانی (1341ـ)، روان‌شناسی در قرآن: بنیان‌ها و کاربردها، با همکاری هانی موسوی، 1 جلد، فارسی، روان‌شناختی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1398.
68. محمدتقی فعالی (1341ـ)، معرفت‌شناسی در قرآن، 1 جلد، فارسی، فلسفی و معرفت‌شناختی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1394.
69. حسین عبدالمحمدی (1342ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم: بررسی دوازده موضوع از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، موضوعات مختلف اعتقادی و اخلاقی، قم، مهر امیرالمؤمنین، 1384.
70. محمدحسین فهیم‌نیا (1342ـ)، مبانی و مفاهیم اخلاق اسلامی در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، بوستان کتاب، 1389.
71. محمدمهدی گرجیان (1342ـ)، سلسله مباحث سبک زندگی قرآنی: فرایند ارتباطات انسانی، 4 جلد، فارسی، اعتقادی و اخلاقی؛ ارتباط انسان با خداوند، انسان، جهان هستی، قرآن و اهل‌بیت، تهران، تلاوت، 1398.
72. سعید داوودی لیمونی (1343ـ)، حقوق کیفری در قرآن، 1 جلد، فارسی، حقوقی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1395.
73. عبدالکریم بهجت‌پور (1344ـ) و دیگران، تفسیر موضوعی قرآن کریم، به ‌کوشش علیرضا کمالی، 1 جلد، فارسی، اعتقادی، اخلاقی و اجتماعی، قم، دفتر نشر معارف، 1384.
74. علی نصیری (1344ـ)، هنر و زیباشناسی از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، زیبائی‌شناسی، قم، مؤسسة معارف وحی و خرد، 1393، چاپ قبلی با عنوان: «قرآن و هنر»: قم، پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآنی، 1386.
75. محمدمهدی کریمی‌نیا (1344ـ)، درسنامه آیات الاحکام جزایی، 1 جلد، فارسی، فقهی، قم، جامعةالمصطفی العالمیه، 1389.
76. مجید کافی (1344ـ)، تاریخ در قرآن، 1 جلد، فارسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1396.
77. ابوالفضل کیاشمشکی (1345ـ)، جهان‌شناسی در قرآن، 1 جلد، فارسی، جهان‌شناسی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387.
78. امیرخادم علیزاده (1345ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم با رویکرد اقتصادی، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، قم، دفتر نشر معارف، 1392.
79. جواد سلیمانی اميري (1347ـ)، فلسفه تاریخ در قرآن، 1 جلد، فارسی، فلسفه تاریخی، تهران، سمت، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1398.
80. محمدصادق شجاعی (1350ـ)، روان‌شناسی در قرآن و حدیث، 1 جلد، فارسی، روان‌شناختی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1397.
81. غلامحسن حیدری (1359ـ)، درسنامه آیات الاحکام، تدوین اقدس رحیمی و خدیجه حسین‌زاده، 1 جلد، فارسی، فقهی، قم، جامعة‌الزهراء، 1401.
82. حسین میرزاخانی (1369ـ)، تفسیر سیاسی قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، تهران، سخنوران، 1394.
ب. تفاسیر تک‌موضوعی
این قسم از تفاسیر موضوعی به آثاری اختصاص دارد که نویسندگان آنها تنها یک موضوع یا مسئله متعلق به یک دانش را از دیدگاه قرآن بررسی کرده‌اند.
1. مرتضی مطهری (1298ـ1358)، جهاد و موارد مشروعیت آن در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، چاپ سوم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1364.
2. مرتضی مطهری (1298ـ1358)، فطرت در قرآن، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، چاپ سوم، تهران، صدرا، 1400.
3. سیدمحمد حسینی بهشتی (1307ـ1360)، خدا از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، تهران، بعثت، 1352، چاپ نهم، تهران، دفتر نشر اسلامی، 1379.
4. سیدمحمد حسینی بهشتی (1307ـ1360)، حج از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، عبادی، تهران، روزنه، 1391.
5. سیدمحمد حسینی بهشتی (1307ـ1360)، حق و باطل از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، فلسفه حقوقی، تهران، روزنه، 1391.
6. مرتضی حائری (1295ـ1364)، تفسیر مصباح المنیر2: بیانات قرآنی و درس‌های تفسیری آیت‌الله حاج شیخ مرتضی حائری، 1 جلد، فارسی، کلامی در موضوع امامت (از مجموعه مجلدات آفاق نور، نخستین نشریه میراث قرآنی، شماره 16)، سال هشتم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1391.
7. احمد مطهری (1317ـ1369) و غلامرضا کاردان (1319ـ1401)، علم پیامبر و امام در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، مؤسسة در راه حق، 1361.
8. سیدرضا صدر (1300ـ1373)، محمد فی القرآن، 1 جلد، عربی، کلامی؛ شخصیت پیامبر اسلام، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1378.
9. سیدرضا صدر (1300ـ1373)، المسیح فی القرآن، 1 جلد، عربی، کلامی؛ شخصیت حضرت عیسی، قم، بوستان کتاب، 1379.
10. سیدمحمدحسین حسینی طهرانی (1305ـ1374)، رسالة بدیعة فی تفسیر آیة «الرجال قوّامون علی النساء...»؛ نویسنده در توضیح موضوع کتاب نوشته‌اند: دراسة استدلالیة حَلّیة فی جهاد و قضاء و حکومة المرأة؛ مجموعة تفسیریة روائیة فقهیة علمیة اجتماعیة و فیها بحث عن ولایة الفقیه، 1 جلد، عربی، تهران، الحکمة، 1360؛ بیروت، دار المحجة‌البیضاء، 1413ق. ترجمه به فارسی: چاپ چهارم، مشهد، علامه طباطبائی، 1392.
11. حسین ربانی میانجی (1306ـ1374)، معاد از دیدگاه قرآن، حدیث و عقل، 1 جلد، فارسی، کلامی، بی‌جا، بی‌نا، 1373.
12. حسین ربانی میانجی (1306ـ1374)، انوار بیان: مباحثی در توحید قرآن، با همکاری علی‌اکبر تقوی، ایوب گرمرودی، 1 جلد، فارسی، کلامی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1377.
13. احمد آذری قمی (1302ـ1377)، ولایت فقیه از دیدگاه قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، دار العلم، 1371.
14. محمدتقی جعفری (1302ـ1377)، حرکت و تحول از دیدگاه قرآن به انضمام انسان در افق قرآن، 1 جلد، فارسی، فلسفی و انسان‌شناختی، تهران، ارمغان طوبی، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه محمدتقی جعفری، 1400.
15. مهدی حائری تهرانی (1304ـ1379)، شخصیت انسان از نظر قرآن و عترت، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، بنیاد فرهنگی امام مهدی، 1373. از این نویسنده کتابی با عنوان «اخلاق از نظر قرآن» نیز گزارش شده که در دسترس نبود.
16. صادق احسان‌بخش (1309ـ1380)، قیامت از دیدگاه قرآن و احادیث، 1 جلد، فارسی، کلامی، رشت، ستاد برگزاری نماز جمعه رشت، بی‌تا.
17. اسماعیل صالحی مازندرانی (1312-1380)، بحثی پیرامون معاد: تفسیر آیات سوره قیامت، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، صالحان، 1384 (می‌توان این اثر را جزو آثار تفسیر ترتیبی نیز محسوب داشت).
18. علی رجبی دوانی (1308ـ1385)، زن در قرآن: سرگذشت جمعی از زنان خوب و بد که در قرآن آمده است، 1 جلد، فارسی، اخلاقی و اجتماعی، چاپ چهاردهم، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1399.
19. محمدهادی معرفت (1309ـ1385)، پرتو ولایت، 1 جلد، فارسی، کلامی، امامت، قم، تمهید، 1384.
20. محمدهادی معرفت (1309ـ1385)، تنزیه انبیاء (از آدم تا خاتم)، تدوین خسرو تقدسی‌نیا، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، نبوغ، 1374؛ قم، ائمه، 1388.
21. علی مشکینی (1300ـ1386)، بحث قصیر حول نظریة التطوّر: من حیث استفادتها من آیات الکتاب الکریم، 1 جلد، عربی، انسان‌شناسی؛ آفرینش انسان و دیدگاه تکامل، قم، مطبعة المهر، 1397ق. ترجمه فارسی با عنوان «تکامل در قرآن» (توسط ق. حسین‌نژاد)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1370.
22. محمد فاضل موحدی لنکرانی (1310ـ1386) و شهاب‌الدین اشراقی (1304ـ1360)، اهل‌البیت یا چهره درخشان در آیه تطهیر، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ چهارم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1374.
23. محمد فاضل موحدی لنکرانی (1310ـ1386) و شهاب‌الدین اشراقی (1304ـ1360)، ائمه اطهار یا پاسداران وحی، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ چهارم، قم، دفتر آیت‌الله فاضل لنکرانی، 1376، نسخه دیگر با عنوان «پاسداران وحی» (بازنويسي و تحقيق: محمدتقي خلجي): قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، 1387، نسخه جدید با عنوان «پاسداران وحی در قرآن کریم» (بازنگری و تحقیق تحت اشراف: مرتضی اشراقی): تهران، عروج، 1392.
24. مرتضی عسکری (1293ـ1386)، علی فی القرآن، 1 جلد، عربی، کلامی، چاپ دوم، قم، کلیة اصول‌الدین، 1380.
25. مرتضی عسکری (1293ـ1386)، ولایة الامام علی فی الکتاب و السنة، 1 جلد، عربی، کلامی، توضیح: في جواب ما كتبه الشيخ ابوسلمان عبدالمنعم بلوچ: اسألوا علماء الشيعة لماذا لم يصرح باسم علي في القرآن؟، تهران، المجمع العالمی لأهل‌البیت، 1381ش. (ترجمه فارسی این کتاب با عنوان ولایت علی در پرتو قرآن کریم و سنت پیامبر منتشر شده است: تهران، منير، ۱۳۸۱).
26. سیدباقر محمدی‌نسب (1304ـ1391)، آیات الولایه: به انضمام آیاتی راجع به امام زمان، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، ناجی جزایری، 1381.
27. سیدباقر محمدی‌نسب (1304ـ1391)، آیات البرائه: تفسیر و تأویل بیش از پانصد آیه درباره کفار و منافقین و دشمنان امیرالمؤمنین و ائمه معصومین، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، محمدی‌نسب، 1383.
28. سیدعزالدین حسینی زنجانی (1300ـ1392)، مطارحات حول معیار الشرک فی القرآن: بحث قرآنی و تحلیلی فی ثوب جدید، 1 جلد، عربی، کلامی و فلسفی، بیروت، دار الارشاد اسلامی، 1411ق؛ (تصحیح و تعلیق: هادی رستگارمقدم گوهری): قم، مجمع عالی حکمت اسلامی، 1402. ترجمه فارسی با عنوان «معیار شرک در قرآن» توسط سيدابوالفضل مجتهدی، قم، بوستان کتاب، 1385.
29. سیدحسن طاهری خرم‌آبادی (1317ـ1392)، جهاد در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، بوستان کتاب، 1380.
30. جمعی از محققان: محمد محمدی گیلانی (1308ـ1393)، محمد یزدی (1310ـ1399)، محمدتقی مصباح یزدی (1313ـ1399)، سیدعلی‌اکبر موسوی یزدی (1310ـ) و حسین مظاهری (1312ـ)، الامامة و الولایة فی القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، کلامی؛ ولایت، قم، بی‌نا، 1358، قم، دار القرآن الکریم، 1412ق. این کتاب حاصل مباحثه مشترک بین مؤلفان در ایام تبعید امام خمینی است. ترجمه فارسی با عنوان «پرتوی از امامت و ولايت در قرآن»، ترجمة محمد امینی، تهران، میقات، 1362.
31. سیدمحمد ضیاءآبادی (1307-1399)، دختران از نگاه قرآن و مشرکان، فارسی، 1 جلد، تهران، بنیاد خیریه الزهراء، 1387.
32. سیدمحمد ضیاءآبادی (1307ـ1399)، عبادالرحمان: برنامه زندگی از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی و سبک زندگی، قم، بنیاد خیریة الزهراء، 1398.
33. سیدمحمد ضیاءآبادی (1307ـ1399)، قدرت از نگاه قرآن و عترت، 1 جلد، فارسی، سیاسی، تهران، بنیاد خیریة الزهراء، 1399.
34. ابراهیم امینی (1304ـ1399)، معاد در قرآن، 1 جلد، زبان فارسی، کلامی، چاپ دوم، قم، بوستان کتاب، 1386.
35. محمدتقی مصباح یزدی (1313ـ1399)، جنگ و جهاد در قرآن، 1 جلد، فارسی، حقوقی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1383.
36. محمدتقی مصباح یزدی (1313ـ1399)، خلقت انسان از نظر قرآن، تدوین محمود محمدی عراقی، 1 جلد، فارسی، خلقت انسان و نقد برداشت‌های تفسیری علم‌گرایانی مثل یدالله سحابی، قم، شفق، بی‌تا.
37. سیدمحمد رجائی موسوی (1310ـ1400)، صراط مستقیم: اثبات امامت در پرتو آیات قرآن کریم، 1 جلد، عربی، کلامی، قم، مؤسسة فرهنگی دار الهدی، خلق، 1388.
38. محمد اسعدی (1350ـ1400)، ولایت و امامت پژوهشی از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392، نسخه دیگر با عنوان «آموزه ولایت و امامت در پرتو قرآن کریم»: قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت، 1399.
39. غلامرضا کاردان (1319ـ1401)، امامت و عصمت امامان در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، مؤسسة فرهنگی مجمع جهانی اهل‌بیت، دلیل، 1385.
40. محمدعلی خزائلی (1334ـ1401)، جدل و استدلال در قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، گنج عرفان، 1382.
41. محمدعلی خزائلی (1334ـ1401)، الامامة و الولایة فی الکتاب و السنة، 1 جلد، عربی، کلامی، قم، زائر، آستان مقدسه حضرت معصومه، 1390.
42. سيدكاظم ارفع (1323ـ1402)، آیات الولایه در پرتو فضائل امیرالمومنین علی، 1 جلد، فارسی، کلامی، تهران، فيض كاشاني، 1392.
43. عبدالنبی نمازی (1324ـ1402)، معاد از دیدگاه آیات و روایات، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ دوم، قم، تحسین، 1385.
44. محمدباقر محقق (1298ـ)، اسماء و صفات الهی در قرآن، 2 جلد، فارسی، کلامی، تهران، اسلامی، 1372.
45. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، مثال‌های زیبای قرآنی (امثال القرآن)، تهیه و تنظیم ابوالقاسم علیان‌نژادی، 2 جلد، فارسی، علوم قرآن، چاپ سوم، قم، نسل جوان، 1378.
46. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، آیات ولایت در قرآن، تحقیق و تنظیم ابوالقاسم علیان نژادی، 1 جلد، فارسی، کلامی؛ امامت و ولایت، قم، نسل جوان، 1381. ترجمه عربی با عنوان «آیات الولایة فی القرآن»: قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب، 1383.
47. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، سوگندهای پر بار قرآن، گردآوری و تحقیق ابوالقاسم علیان‌نژادی، 1 جلد، فارسی، علوم قرآن، قم، مدرسة الامام علی بن ابی‌طالب، 1386.
48. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، قهرمان توحید: شرح و تفسیر آیات مربوط به حضرت ابراهیم، 1 جلد، فارسی، اعتقادی و اخلاقی، قم، امام علی بن ابی‌طالب، 1388.
49. ناصر مکارم شیرازی (1305ـ)، زندگی پر ماجرای نوح: آموزه‌ها و عبرت‌ها، تهیه و تنظیم ابوالقاسم علیان‌نژادی، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، چاپ دوم، قم، امام علی بن ابی‌طالب، 1393.
50. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، معالم النبوة فی القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، کلامی؛ نبوت، بیروت، دارالأضواء، 1405ق.
51. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، اصالت روح از نظر قرآن، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، چاپ دوم، قم، مؤسسة امام صادق، 1377.
52. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، الأقسام في القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، سوگندهای واردشده در قرآن، قم، مؤسسة امام صادق، 1378.
53. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، الأمثال في القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، مثل‌های ذکرشده در قرآن، قم، مؤسسة امام صادق، 1378.
54. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، أهل البیت: سماتهم و حقوقهم في القرآن، 1 جلد، عربی، کلامی، قم، مؤسسة امام صادق، 1420ق.
55. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، عصمة الانبیاء فی القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، کلامی، چاپ دوم، قم، مؤسسة امام صادق، 1420ق.
56. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، التوحید و الشرک فی القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، کلامی؛ توحید، چاپ دوم، قم، مؤسسة امام صادق، 1384.
57. جعفر سبحانی تبریزی (1308ـ)، العوالم الغیبیة في القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، کلامی؛ امور غیبی، قم، مؤسسة امام صادق، 1385.
58. حسین مظاهری (1312ـ)، معاد در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی و اخلاقی (سلسله درس‌های اخلاق2)، قم، شفق، 1364.
59. احمد بهشتی (1314ـ)، عیسی در قرآن، 1 جلد، فارسی، قم، تهران، اطلاعات، 1375.
60. احمد بهشتی (1314ـ)، خانواده در قرآن، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، چاپ هفدهم، قم، بوستان کتاب، 1402.
61. رضا استادی (1316ـ)، شفاعت در قرآن و حدیث و بحثی درباره زیارت، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، مسجد مقدس جمکران، 1389.
62. سیدمحسن خرازی (1316ـ)، طهارت معنوی: تفسیر موضوعی، به اهتمام سیدعلیرضا جعفری، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، قدس، 1398.
63. هاشم هاشم‌زاده هریسی (1317ـ)، نماز در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، تهران، سازمان اوقاف و امور خیریه، 1392.
63. سیدابراهیم سیدعلوی (1318ـ)، نماز در قرآن، 1 جلد، فارسی، فقهی، چاپ دوم، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1390.
63. اسدالله بیات زنجانی (1320ـ)، انسان در قرآن، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناسی، تهران، بنیاد قرآن، 1360.
64. علی کریمی جهرمی (1320ـ)، چهره‌های محبوب در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، دارالقرآن الکریم، 1413ق؛ قم، بوستان کتاب، 1400.
65. علی کریمی جهرمی (1320ـ)، سیمای عباد الرحمن در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، دارالقرآن الکریم، 1370.
66. علی کریمی جهرمی (1320ـ)، شناخت قرآن از رهگذر قرآن، 1 جلد، فارسی، علوم قرآن، قم، مدرسه آیت‌الله گلپایگانی، بی‌تا.
67. عبدالکریم بی‌آزار شیرازی (1323ـ) و سیدمحمدباقر حجتی (1311ـ)، میثاق در قرآن: کلید همبستگی آیات و بخش‌های مختلف قرآن، 1 جلد، فارسی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1364.
68. عبدالکریم بی‌آزار شیرازی (1323ـ)، قرآن و طبیعت، 10 جلد، فارسی، جهان‌شناسی ویژه نوجوانان، تهران، بعثت، 1353 (چاپ دیگر با عنوان: قرآن و طبیعت؛ گذشته و آینده جهان، در یک جلد، 1376).
69. عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، (1323ـ)، قرآن ناطق (ترجمه آوایی و تفسیر پیوسته و تأویل قرآن)، 3 جلد، فارسی، ج 1. مقدمه در تاریخ و مبانی علمی، همراه با ترجمه و تأویل سوره نخست (حمد)، ج 2. سوره ا.ل.م. هدایت تقواپیشگان به شریعت پیوسته قرآن برای رسیدن به خلافت و بهشت الهی با توجه به همبستگی آیات، ج 3. تفسیر سوره ا.ل.م، پیوند و ارتباطات در شریعت قرآن، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1377ـ1378.
70. سیدمحمد حسینی بهارانچی (1323ـ)، مژده‌های رحمت در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، عطر عترت، 1385.
71. سیدحسین موسوی راد لاهیجی (1323ـ)، نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، 1 جلد، فارسی، عبادی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1393.
72. محسن قرائتی (1324ـ)، قرآن و غدیر، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، 1393.
73. محسن قرائتی (1324ـ)، پرتوی از آیه‌های مهدوی، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ دوم، قم، بنیاد فرهنگی مهدی موعود، 1397.
74. محسن قرائتی (1324ـ)، با قرآن در سرزمین وحی (قرآن و حج)، 1 جلد، فارسی، اخلاقی و تربیتی، چاپ دهم، تهران، مشعر، 1398.
75. محسن قرائتی (1324ـ)، قرآن و نماز، 1 جلد، فارسی، عبادی، قم، ستاد اقامه نماز، 1399.
76. محمود عبداللهی (1326ـ)، وحی در قرآن، 1 جلد، فارسی، علوم قرآن، قم، بوستان کتاب، 1386.
76. رضا فرهادیان (1327ـ)، مبانى تعلیم و تربیت در قرآن و احادیث، 1 جلد، فارسی، تربیتی، چاپ پنجم، قم، بوستان کتاب، 1393.
77. مصطفی پاینده (1328ـ)، ترسیم خطوط کلی ایمان از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1372.
78. سیدمحسن میرباقری (1328ـ)، به رنگ آسمان: بایسته‌های خانواده از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، چاپ پنجم، مشهد، آستان قدس رضوی، 1389.
79. مرتضی قاسمی کاشانی (1329ـ)، درس‌هایی از مکتب قرآن و عترت، 1 جلد، فارسی، سوره احقاف، قصه قوم عاد، نسل صالح و غيرصالح، (و چهل حديث تربيتي و حقوقى)، کاشان، مرسل، 1374.
80. شهاب‌الدین مشایخی‌راد (1330ـ)، علی حسینی‌زاده (1343ـ)، محمدرضا قائمی‌مقدم (1344ـ)، روش‌های تربیتی در قرآن، 2 جلد، فارسی، تربیتی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1391.
81. رضا محمدی (1330ـ)، عصمت در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ چهارم، تهران، اندیشه معاصر، 1400.
82. سیدمحمدعلی ایازی (1333ـ)، آزادی در قرآن، 1 جلد، فارسی، جامعه‌شناختی، مؤسسة نشر و تحقیقات ذکر، 1379؛ با ویراست جدید با توضیحات و اضافات جدید: تهران، ذکر، 1395.
83. محسن اراکی (1334ـ)، نظریة النص علی الامامة فی القرآن الکریم، 1 جلد، عربی، کلامی، لندن، بوک اکسترا، 2000م / 1380ش. این کتاب حاصل سخنرانی نویسنده در سالن دارالاسلام لندن است که با تجدیدنظر و اضافات، اولین بار به زبان عربی چاپ شده است. ترجمه فارسی با عنوان: «امامت در قرآن: تبیین نظریه گزینش الهی امامت در قرآن کریم» توسط امید مؤذنی: قم، دفتر نشر معارف، 1392.
84. علی کرمی فریدنی (1334ـ) و محسن کرمی، ظهور و سقوط تمد‌ن‌ها از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، تاریخی و اجتماعی، قم، نسیم انتظار، 1383.
85. احمد کشوری (1335ـ)، حزب الله، 3 جلد، فارسی، سیاسی، تهران، دف‍ت‍ر ن‍م‍ای‍ن‍دگ‍ی‌ س‍ازم‍ان‌ ت‍ب‍ل‍ی‍غ‍ات‌ اس‍لام‍ی‌ در س‍ازم‍ان‌ ص‍ن‍ای‍ع‌ م‍ل‍ی‌ ای‍ران، 1362.
86. علی‌نقی فقیهی (1335ـ)، تربیت جنسی: مبانی، اصول و روش‌ها از منظر قرآن و حدیث، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، دار الحدیث، 1387.
87. عباس کوثری (1335ـ)، امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر: بر اسا‌س‌ آموزه‌ها‌ی قرآن‌ و اهل‌بیت، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1400.
88. جعفر انواری (1336ـ)، لغزش‌ناپذیری پیامبران در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1385.
89. محمدصادق یوسفی‌مقدم (1336ـ)، پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری، 1 جلد، فارسی، فقهی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1391.
90. ولی‌الله نقی‌پورفر (1337ـ)، بررسی شخصیت اهل‌بیت در قرآن: به روش قرآن به قرآن، 1 جلد، فارسی، مدیریتی، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی، 1380.
91. محسن ادیب بهروز (1337ـ)، معراج از دیدگاه قرآن و روایات، 1 جلد، فارسی، کلامی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1381.
92. یعقوب‌علی برجی (1337ـ)، اخلاق پیامبران در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1386.
93. محمداسحاق مسعودی (1337ـ)، پژوهشی در امر به معروف و نهی از منکر از دیدگاه قرآن و روایات، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، چاپ چهارم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1388.
94. فتح‌الله نجارزادگان (1337ـ)، انتظار قرآن و انتظار از قرآن: درس‌نامه تفسیر موضوعی قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، نجم الهدی، 1388.
95. فتح‌الله نجارزادگان (1337ـ)، بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه؛ تهران، سمت، 1390.
96. فتح‌الله نجارزادگان (1337ـ)، تفسیر موضوعی قرآن کریم: قرآن در قرآن، 1 جلد، فارسی، قرآن‌شناختی، چاپ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1392.
97. فتح‌الله نجارزادگان (1337ـ)، تفسیر موضوعی‌ قرآن‌ کریم‌: آموزه‌ها‌یی‌ از فضا‌یل‌ و حقوق‌ اهل‌‌بیت‌ در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، اخلاقی، قم، پژوهشگا‌ه‌ حوزه‌ و دانشگا‌ه‌، مرکز نشر ها‌جر، 1393.
98. علی اسلامی (مدبر) (1337ـ)، پلورالیسم دینی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، بوستان کتاب، 1388.
99. علی اسلامی (مدبر) (1337ـ)، سیمای ابرار در آینه قرآن، 1 جلد، فارسی اخلاقی، قم، بوستان کتاب، 1393.
100. علی اسلامی (مدبر) (1337ـ)، خشونت اجتماعی از منظر قرآن با رویکرد شبهه‌گرایی، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1398.
101. محمد موحدي‌نژاد (1337ـ)، دعا؛ زبان راز و نياز در قرآن (تفسير دعاهاي قرآني)، 1 جلد، فارسی، تهران، مرکز فرهنگي درس‌هايي از قرآن،1390.
102. سیدابوالحسن مطلبی (1338ـ)، پرتوی از فضائل امیرالمؤمنین در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، بوستان کتاب، 1382.
103. سیدعباس سیدکریمی (1338ـ)، پژوهشی پیرامون شرک و بت‌پرستی در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، کوثر ادب، 1385.
104. محمد فاکر میبدی (1338ـ)، درسنامه تفسیر آیات حج، 1 جلد، فارسی، فقهی، قم، دارالحدیث، 1387.
105. علیرضا اعرافی (1338ـ)، ضمیر ناخودآگاه در قرآن (تقریر: سيدنقی موسوی)، 1 جلد، فارسی، روان‌شناختی، قم، مؤسسة فرهنگی هنری اشراق و عرفان، 1393.
106. علی‌احمد ناصح (1339ـ)، آدم از دیدگاه قرآن و عهدین، 1 جلد، فارسی، کلامی، تهران، رایزن، 1378.
107. رضا وطن‌دوست (1339ـ)، عمل در قرآن: نگاهی به فرایند عمل و گستره آن در آموزه‌های قرآنی، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، مشهد، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1382.
108. علی رضایی بیرجندی (1339ـ)، آزادی در قرآن (تک‌نگاشت دائرة‌المعارف بزرگ قرآن کریم)، 1 جلد، فارسی، تهران، زعیم، 1384.
109. سیداحمد خاتمی (1339ـ)، سیمای‌ نفاق‌ در قرآن، تهیه و تنظیم: جواد پورروستایی، 1 جلد، فارسی، سیاسی و اجتماعی، چاپ سوم، قم، شفق، 1396.
110. سيدحسین شرف‌الدین (1340ـ)، ارزش‌های اجتماعی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1396.
111. علیجان کریمی (1340ـ)، درآمدی بر تربیت هیجانی و عاطفی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، روان‌شناختی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1397.
112. محمدباقر سعیدی‌روشن (1340ـ)، خدا، جهان و انسان در قرآن: پژوهشی در افعال الهی و آثار آن، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1399.
113. احمد مرادخانی تهرانی (1340ـ)، سنت‌های اجتماعی الهی در قرآن، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، چاپ هشتم، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1402.
114. مهدی رستم‌نژاد (1341ـ)، شگردهای دین‌ستیزی از نگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی و اجتماعی، قم، یاقوت، 1381.
115. احمد طاهري‌نيا (1341ـ)، حضور زن در عرصه‌هاي اجتماعي ـ اقتصادي از نگاه آيات و روايات، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1389.
116. اسماعیل غفاری قمی (1341ـ)، فلسفه خلقت انسان (در قرآن و روایات)، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، قم، بوستان کتاب، 1390.
117. محمد احسانی (1341ـ)، تربیت عقلانی از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، تربیتی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1393.
118. محمدجواد فاضل لنکرانی (1341ـ)، بازپژوهی آیات معاد، به کوشش سیدجواد حسینی‌خواه، 2 جلد، فارسی، کلامی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، 1396-1398.
119. محمدجواد فاضل لنکرانی (1341ـ)، حجاب در قرآن کریم، 1 جلد، فقهی، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، 1399.
120. محمدکاظم شاکر (1342ـ)، فقر و غنا در قرآن و حدیث، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، تهران، رایزن، 1378.
121. اسدالله جمشیدی (1342ـ)، آثار فردی معاد از دیدگاه قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1380.
122. سیدمحمدعلی داعی‌نژاد (1342ـ)، ایمان و آزادی در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی و اجتماعی، تهران، کانون انديشه جوان، 1385.
123. محمدعلی اسدی‌نسب (1342ـ)، سکولاریسم از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، دفتر نشر معارف، 1386.
124. صادق کریم‌زاده (1342ـ)، بنیان‌های نظری تحول اخلاقی در قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، اخلاقی و تربیتی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1398.
125. علیرضا عظیمی‌فر (1343ـ)، قرآن و عصمت اهل‌بیت، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، مهر امیرالمؤمنین، 1389.
126. علی ذوعلم (1344ـ)، فرهنگ معیار از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، فرهنگی و اجتماعی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1392.
127. عبدالکریم بهجت‌پور (1344ـ)، سیر فرهنگ‌سازی پوشش اسلامی، 1 جلد، فارسي، فرهنگی، قم، مؤسسة تمهید، 1396.
128. عبدالکریم بهجت‌پور (1344ـ)، روش فرهنگ‌سازی پاکدامنی در قرآن، 1 جلد، فارسی، فرهنگی، قم، مؤسسة تمهید و نشر هاجر، 1398.
129. ناصر رفیعی محمدی (1344ـ)، تحلیل سیره تبلیغی پیامبر اعظم در قرآن (تفسیر موضوعی)، 1 جلد، فارسی، اخلاقی و اجتماعی، چاپ سوم، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1399.
130. ابراهیم کلانتری (1345ـ)، تکامل زیستی و آیات آفرینش، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناسی، چاپ دوم، تهران، کانون اندیشه جوان، 1387.
131. سیدضیاءالدین علیانسب (1345ـ)، صحابه در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی، چاپ سوم، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1393.
132. حمید آریان (1345ـ)، آفرینش انسان از دیدگاه قرآن، با همکاری جمعی از محققان، 1 جلد، فارسی. آفرینش انسان و نقد برداشت‌های تفسیری دیگر در تطبیق نظر قرآن بر فرضیه تطور، قم، مرتضی، 1395.
133. خسرو تقدسی‌نیا (1346ـ)، جلوه‌های حج در قرآن: تفسیر و پیام آیات حج، 1 جلد، فارسی، عبادی، قم، مؤسسة فرهنگی ـ انتشاراتی ائمه، 1376.
134. محمدعلی محمدی شاهرودی (1346ـ)، نگین قرآن: اهل‌بیت در قرآن از نگاه شیعه و اهل‌سنت، 1 جلد، فارسی، کلامی، قم، زمزم هدایت، 1391.
135. محمدمهدی فیروزمهر (1346ـ)، تربیت اخلاقی با نگاهی قرآنی، 1 جلد، فارسی اخلاقی، چاپ دوم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1395.
136. محمدمهدی فیروزمهر (1346ـ)، موانع رشد اخلاقی با نگاهی قرآنی، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1399.
137. حسین اژدری‌زاده (1347ـ)، جامعه‌شناسی معرفت در قرآن، 1 جلد، فارسی، جامعه‌شناسی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1390.
138. حسین بستان (1347ـ) و رضا دهقان‌نژاد (1355ـ)، زن در قرآن، 1 جلد، فارسی، اجتماعی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، تهران، سمت، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی، 1397.
139. علی‌اکبر مؤمني (1348ـ)، امید در زندگی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، روان‌شناختی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1397.
140. محمد عالم‌زاده نوری (1349ـ)، راهبرد تربیت اخلاقی در قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، اخلاقی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1396.
141. محمداسماعیل صالحی‌زاده (1350ـ)، محبت در قرآن، 1 جلد، فارسی، اخلاقی و اجتماعی، قم، اشک یاس، 1388.
142. سیدعباس موسوی (1350ـ)، اثبات توحید ربوبی در قرآن، 1 جلد، فارسی، کلامی (تفسیر آیه 22 سوره انبیاء)، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1390.
143. سیدکاظم سیدباقری (1350ـ)، قدرت سیاسی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1394.
144. اسماعیل علیخانی (1351ـ)، صف‌بندی سیاسی در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، تهران، علمي و فرهنگي، 1387.
145. حسن‌رضا رضایی (1351ـ)، آموزه‌های تندرستی در قرآن، 1 جلد، فارسی، پزشکی، قم، عطرآگین، 1384.
146. حسن‌رضا رضایی (1351ـ)، شگفتی‌های پزشکی در قرآن: تفسیر موضوعی ویژه جوانان6، 1 جلد، فارسی، پزشکی، قم، پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن، 1387.
147. حسن‌رضا رضایی (1351ـ)، جهان‌شناسی در قرآن، 1 جلد، فارسی، توضیح روی جلد: پاسخ به پرسش‌هایی درباره جهان‌شناسی در قرآن: پرسمان دینی، قم، مرکز مدیریت حوزة علمیة قم، 1389.
148. رمضان علی‌تبار فیروزآبادی (1351ـ)، مبانی معرفت‌شناختی علوم انسانی اسلامی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، معرفت‌شناختی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1402.
149. محمد زارع قراملکی (1352ـ)، اصول تفکر سیاسی در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، تهران، کانون اندیشه جوان، 1389.
150. محمد عابدی (1352ـ)، جهاد اقتصادی از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1395.
151. محمد عابدی (1352ـ)، مبانی سیاست از منظر قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1400.
152. علی‌اکبر وحیدی (1353ـ)، محمدرضا دیانت، علی‌اکبر ابراهیم‌پور، تفسیر آیات نماز، 1 جلد، فارسی، عبادی، تهران، ستاد اقامه نماز، 1396.
153. رضا میرزایی، (1354ـ)، ویژگی‌های انسان سیاسی مطلوب در قرآن و نهج البلاغه، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1396.
154. محسن افضل‌آبادی (1355ـ)، ازدواج موقت از دیدگاه قرآن و سنت، 1 جلد، فارسی، قم، برگ فردوس، 1390.
155. حسن، صادقی (1355ـ)، مبانی عدالت اجتماعی در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی و اجتماعی، قم، جامعة‌الزهراء، 1400.
156. حسن، صادقی (1355ـ)، زمینه‌های تحقق عدالت اجتماعی در قرآن، 1 جلد، فارسی، سیاسی و اجتماعی، قم، جامعة‌الزهراء، 1401.
157. علی آقاجانی (1357ـ)، مشروعیت حکومت در قرآن (با تأكيد بر تفاسیر معاصر شیعه)، 1 جلد، فارسی، سیاسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1396.
158. حسین حاجی‌پور (1359ـ)، قرآن و مبانی گفت‌وگو: اقناع اندیشه مخاطب از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، تربیتی و روان‌شناختی، قم، فرهنگ اهل‌بيت، 1392.
159. علیرضا جعفرزاده کوچکی (1359ـ)، الزامات و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، اقتصادی، تهران، دانشگاه امام صادق، 1395.
160. رضا لک‌زایی (1362ـ)، مبانی علوم انسانی از منظر قرآن کریم، 1 جلد، فارسی، انسان‌شناختی، معرفت‌شناختی، ارزش‌شناختی و غایت‌شناختی، قم، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، 1398.
161. حسین میرزاخانی (1369ـ)، تفسیر حقوقی قرآن: حقوق بشر، 1 جلد، فارسي، حقوقی، تهران، سخنوران، 1394.
نتیجه‌گیری
با توجه به مطالعات انجام‌شده، این نکات را می‌توان از بررسی آثار گزارش‌شده نتیجه‌گیری کرد:
1. رهاورد فضلای حوزة علمیة قم در سده چهاردهم شمسی در عرصه تألیف تفسیر موضوعی قرآن، تولید ۲۴۷ عنوان کتاب در حدود 400 مجلد بوده که ۸۳ اثر مشتمل بر چند موضوع و ۱۶۴ اثر تک‌نگاری‌های موضوعی است.
2. اکثر آثار تفسیر موضوعی شناسایی‌شده سده اخیر در اصل به زبان فارسی و اندکی هم به زبان عربی نگاشته شده‌اند که بخشی از آنها به زبان‌های دیگر نیز ترجمه شده‌اند.
3. بیشترین حجم تفاسیر موضوعی تولیدشده حوزة قم در سده اخیر به مباحث اعتقادی و کلامی اختصاص دارد و موضوعات اخلاقی، تربیتی، سیاسی و اجتماعی، فقهی و حقوقی، عبادی، انسان‌شناختی، جهان‌شناختی و زیبایی‌شناختی به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
4. به‌طور نسبی در تولید آثار تفسیری حوزة علمیة قم در طول سده اخیر، سهم و تأثیر شاگردان بلافصل مدرسه تفسیری علامه طباطبائی همانند حضرات آیات مصباح یزدی، جوادی آملی، جعفر سبحانی و مکارم شیرازی و شاگردان آنها بسیار برجسته‌ است.
5. تولید و نگارش آثاری تفسیر موضوعی در سه دهه اول سده در حوزة علمیة قم تقریباً بسیار ناچیز بوده و از دهه چهارم با شکل‌گیری مدرسه تفسیری علامه طباطبائي به تدریج آغاز شده و پس از پیروزی انقلاب و حاکمیت اسلام در ایران، تولید تفاسیر موضوعی بر حسب نیازهای جامعه از نظر کمّی و کیفی افزایش چشم‌گیری یافته است. تولید تفاسیر موضوعی ناظر به علوم انسانی، عمدتاً از دهه ششم سده آغاز شده و علامه مصباح يزدي و شاگردان ایشان در این‌باره نقش اساسی داشته‌اند.