Pages:
94-79
Receive Date: 2025/11/18
Accept Date: 2025/11/18
Abstract:
Eternity in punishment is one of the issues related to resurrection and divine retribution. Thinkers have sought to elucidate this subject based on their intellectual foundations. Some argue that eternity in hell is not equal to eternity in punishment, suggesting that after some time of suffering, those in hell find the punishment transformed into a form of enjoyment that is harmonious with their nature. In contrast, others maintain that suffering will never be bearable for the condemned in hell. Using the descriptive –analytical method, this article examines the views of Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari on this issue and analyzes the existing doubts from the perspective of these two thinkers. Based on the findings, these scholars hold that the eternity of punishment is certain and that disbelievers, hypocrites, and obstinate polytheists will remain in punishment forever. Furthermore, eternal punishment is compatible with divine mercy, justice, and wisdom; all the arguments noted by them against the permanence of punishment are subject to critique.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی خلود در عذاب و شبهات آن از دیدگاه علامه طباطبائی و شهید مطهری
Abstract:
خلود در عذاب یکی از مسائل مربوط به معاد و کیفر الهی است که هریک از اندیشمندان به مقتضای مبانی فکری خود در پی تبیین آن برآمدهاند. عدهای قائل شدند که خلود در دوزخ، مساوی خلود در عذاب نیست و مخلدین در دوزخ پس از اینکه مدتی عذاب میبینند، عذاب با طبع آنها سازگار شده و به عذب تبدیل میشود، در مقابل عدهای قائلند که عذاب بههیچ عنوان برای مخلدین در دوزخ گوارا نخواهد شد. مسئله تحقیق این نوشتار بررسی دیدگاه علامه طباطبائی و شهید مطهری در این مسئله و بررسی شبهات پیرامون آن با توجه به نظر این دو اندیشمند است که به روش توصیفی ـ تحلیلی نگاشته شده و یافتههای تحقیق نشان میدهد که از دید این اندیشمندان خلود در عذاب امری قطعی است و کفار، منافقان و مشرکان معاند تا ابد در عذاب خواهند بود؛ همچنین در پاسخ به شبهات مخالفان خلود در عذاب مشخص میگردد که این مسئله با رحمت، عدل و حکمت الهی ناسازگار نیست و آیاتی را که ایشان در جهت عدم دوام عذاب ذکر کردهاند همه قابل خدشه است.
References:
- قرآن کریم.
- ابنسینا، حسین بن عبدالله (1375). الاشارات و التنبیهات. قم: البلاغة.
- ابنعربی، محییالدین (بیتا). فتوحات مکیه. بیروت: دارالصادر.
- ایزدی، جنان (1392)، خلود در عذاب جهنم از منظر ابنقیم جوزی و علامه طباطبائی. الهیات تطبیقی، 16، 69-86.
- جوادی آملی، عبدالله (1388). تفسیر تسنیم. چ هشتم. قم: اسراء.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابىبکر ( 1404ق). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور. قم: کتابخانة آیتالله مرعشی نجفی.
- شامی دهسرخی، نجمه (1391)، خلود از منظر قرآن و حدیث. پایاننامه کارشناسی ارشد. خراسان: حوزة علمیه.
- صدرالمتألهین (1981م). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. چ سوم. بیروت، دار احیاء التراث.
- صدوق، محمد بن علی (1378). عیون اخبار الرضا. تهران: جهان.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (1371). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: اسماعیلیان.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (1388). انسان از آغاز تا انجام. قم: بوستان کتاب.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (1389). رساله لب اللباب. قم: بوستان کتاب.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (بیتا). مهر تابان. قم: باقر العلوم.
- عبدالخالق کاظم، محمد (1426ق). الخلود فی جهنّم. قم: المرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
- قدردان قراملکی، محمدحسن (1376)، تأملی بر جاودانگی عذاب کفار، کیهان اندیشه، 72، 129-141.
- مجلسی، محمدباقر (1403ق). بحار الأنوار. چ دوم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- محمدی، محمود (1387). خلود در عذاب. قم: پرتو ولایت.
- مطهری، مرتضی (1389). آشنایی با قرآن. چ دوازدهم. تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1387الف). شش مقاله. چ بیست و یکم. تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1387ب). عدل الهی. چ سیام. تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1387ج). معاد. چ شانزدهم. تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1387د). درآمدی بر جهانبینی اسلامی. تهران: صدرا.
- معراجی، ساره (1392)، بررسی مسئله خلود با تکیه بر آرا علامه طباطبائی، ابنعربی، فخر رازی و زمخشری. پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
- نکونام، محمدرضا (1386). خلود دوزخ و آتش و عذاب جاوید. تهران: ظهور شفق.
- نیکزاد، عباس (1384)، جستاری در باب خلود در عذاب، رواق اندیشه، 41، 95-106.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Najmi Nejad, Naeimeh, Nur-Muhammadi, Yahya.(2025) Examining Eternity in Punishment and the Doubts about it from the Perspective of Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari . Marifat, 34(1), 94-79 https://doi.org/10.22034/marifat.2025.2020156
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Naeimeh Najmi Nejad; Yahya Nur-Muhammadi."Examining Eternity in Punishment and the Doubts about it from the Perspective of Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari ". Marifat, 34, 1, 2025, 94-79
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Najmi Nejad, N, Nur-Muhammadi, Y.(2025) 'Examining Eternity in Punishment and the Doubts about it from the Perspective of Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari ', Marifat, 34(1), pp. 94-79
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Najmi Nejad, N, Nur-Muhammadi, Y. Examining Eternity in Punishment and the Doubts about it from the Perspective of Allameh Tabatabai and Martyr Motahhari . Marifat, 2025; 34(1): 94-79