Anyone who seeks truth and happiness acknowledges the necessity of studying God's existence and his uniqueness. This necessity is even more important considering that human’s innate nature has a tendency towards God. However, one can research this issue in the holy texts of different religions, not with “a priori” approach or seeking their rational reasons, but merely with “a posteriori” and descriptive approach; and can reach to this conclusion that the doctrine of the existence of God and monotheism is not necessary in one religion, but it is necessary in various religions. This result can be worthwhile for religious scholars. This research has tried to analyze the issue of God's existence, especially his uniqueness, in the Old Testament, using a library research method and a descriptive-analytical method. According to this research, there are numerous evidences in the Old Testament that introduce God as the progenitor of being, and several terms indicate the unity of God as well. Although some believe that the two mentioned belief principles are evident based on the Old Testament, but this claim is not acceptable, which is elaborately discussed in the article.
Title :بررسی توصیفی ـ تحلیلی باور به وجود خدا و توحید او در عهد عتیق
Abstract:
ضرورت بررسی وجود خدا و یکتایی او امری است که هر انسان خواهانِ حقیقت و سعادت به آن اذعان دارد. پیگیری این موضوع از آن نظر که انسان به مقتضای فطرت خویش دارای گرایش به خداوند است، اهمیت بیشتری نیز مییابد. با این همه، گاهی این مسئله را نه از جنبۀ دلائل عقلانی و بهصورت «پیشینی»، بلکه صرفاً بهلحاظ توصیفی و «پسینی» میتوان در متون دینی ادیان مختلف جستوجو کرد، و از قِبل آن دستکم بدین نتیجه رهنمون شد که آموزۀ وجود خدا و توحید او، نه ضروری یک دین، بلکه ضروری ادیان مختلف بهشمار میآید. در جای خود پوشیده نیست که چنین نتیجهای تا چه میزان میتواند برای عالمان دینی مغتنم باشد. پژوهش حاضر کوشیده است، با روش کتابخانهای و شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی، مسئلۀ وجود خدا بهویژه یکتایی او را در عهد عتیق واکاوی کند. براساس تحقیق پیشرو شواهد متعددی از عهد عتیق، گویای این مطلب است که در این متن، خداوند بهعنوان سرسلسلۀ هستی معرفی میشود و همچنین عبارات متعددی از آن بر یگانگی خداوند نیز دلالت دارد. البته برخی برآنند که عهد عتیق قائل به بداهت این دو اصل اعتقادی نیز هست، اما بهنظر میرسد، کلیت این ادعا پذیرفتنی نیست؛ که در مقاله به تفصیل بدان پرداخته شده است.
کتاب مقدس (عهد عتیق).
ابنمیمون، موسی، بیتا، دلالة الحائرین، تصحیح حسین آتای، بیجا، مکتبة الثقافة الدینیه.
باغبانی، جواد و عباس رسولزاده، 1390، شناخت کلیسای کاتولیک، تهران، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و سمت.
جیکبز، لوئیس، 1392، «آموزۀ یگانگی خدا در یهودیت»، ترجمة رئوف نصرتیان، هفت آسمان، ش 60، ص 69ـ88.
جوویور، مری، 1393، درآمدی به مسیحیت، ترجمة حسن قنبری، چ دوم، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
حسینی قلعهبهمن، سیداکبر، 1390، «تنخ، یکتاپرست یا یگانهپرست؟»، معرفت ادیان، ش 4، ص ٥١ـ٧0.
حسینی قلعهبهمن، سیداکبر، 1396، الهیات تطبیقی: حقیقت غایی در ادیان، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
خواص، امیر، 1392، الوهیت در مسیحیت: بررسی تحلیلی و انتقادی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
سبحانی، جعفر، 1390، محاضرات فی الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، چ چهاردهم، قم، مؤسسة امام صادق(ع).
سعیدیمهر، محمد، 1390، آموزش کلام اسلامی، چ نهم، قم، کتاب طه.
طاهری، محمدحسین، 1390، یهودیت، قم، المصطفی.
مصباح یزدی، محمدتقی، 1385، آموزش عقاید، چ نوزدهم، تهران، بینالملل.
مصباح یزدی، محمدتقی، 1390، آموزش فلسفه، (مجموعه مشکات)، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مصباح یزدی، محمدتقی، 1389، خداشناسی (مجموعه کتب آموزشی معارف قرآن)، تحقیق و بازنگری امیررضا اشرفی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مک گراث، آلیستر، 1392، درسنامۀ الهیات مسیحی، ترجمة محمدرضا بیات و دیگران، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
میشل، توماس، 1387، کلام مسیحی، ترجمة حسین توفیقی، قم، دانشگاه ادیان و مذاهب.
مظفر، محمدرضا، 1426ق، المنطق، تعلیق غلامرضا فیاضی، تحقیق رحمتالله رحمتی، چ چهارم، قم، اسلامی.
منتظری مقدم، محمود، 1380، منطق، قم، حوزۀ علمیۀ قم.
نیکدل، محمدجواد، 1391، بررسی تطبیقی اندیشة ملکوت خدا در ادیان ابراهیمی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
یوسفیان، حسن، 1389، کلام جدید، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و سمت.
ghorbani kalkenari, Ali.(2024) A Descriptive-Analytical Study of the Belief in the Existence of God and Monotheism in the Old Testament. Marifat, 32(11), 39-47 https://doi.org/10.22034/marifat.2024.2021241
Ali ghorbani kalkenari."A Descriptive-Analytical Study of the Belief in the Existence of God and Monotheism in the Old Testament". Marifat, 32, 11, 2024, 39-47
ghorbani kalkenari, A.(2024) 'A Descriptive-Analytical Study of the Belief in the Existence of God and Monotheism in the Old Testament', Marifat, 32(11), pp. 39-47
ghorbani kalkenari, A. A Descriptive-Analytical Study of the Belief in the Existence of God and Monotheism in the Old Testament. Marifat, 2024; 32(11): 39-47