Ma`rifat

مراسم ماه محرم در شمار گسترده‏ترین، پرشکوه‏ترین و مردمى‏ترین آیین‏هاى مرسوم ایران و حوزه فرهنگ ایرانى است. به همین دلیل، از عناصر عمده تحکیم وحدت، وفاق مذهبى و ملى در ایران و همبستگى فرهنگى در میان کشورهاى منطقه است. این مراسم، اگرچه داراى مضمون واحدى است، اما به تبع اختلاف اقلیم و حوزه‏هاى فرهنگى، داراى نمودهاى گوناگون است. این نمودها از جمله جاذبه‏هاى آن به شمار مى‏رود. بنابراین، شناخت و همبستگى ارزش‏هاى نهفته در سوگوارى‏هاى عاشورایى، و جایگاه عظیم فرهنگى آن از اهمیت خاصى برخوردار است. نخل‏گردانى از جمله مراسم مرسوم در محرم است که به معناى تشییع پیکر پاک سرور شهیدان در روز عاشورا در هر سال برگزار مى‏گردد. به نظر مى‏رسد، عمومیت این مراسم در سراسر ایران از سایر رسوم و نشانه‏ها بیشتر است. با توجه به مشاهدات در اغلب نقاط ایران، مى‏توان گفت که مردم اغلب نقاط ایران یا نخل دارند و یا آن را مى‏شناسند. این رسم پرسش‏هاى زیادى را در بین پژوهشگران برانگیخته و متأسفانه تاکنون در مورد آن پژوهشى صورت نگرفته است. این نوشتار تلاش دارد با استفاده از روش پژوهش کیفى از نوع میدانى (مردم‏نگارى)، به کمک تکنیک مصاحبه و مشاهده به مطالعه مراسم نخل و نخل‏گردانى در محرم پرداخته و ضمن بیان باورها و نذورات این مراسم آیینى، به تبیین کارکردهاى فرهنگى و اجتماعى آن بپردازد.