Ma`rifat

پناهندگى و جست‏وجو براى یافتن مأمنى مناسب براى فرار از خطرات تهدیدکننده، پدیده‏اى به قدمت تاریخ بشرى است. از جمله مباحثى که فقه امامیه و حقوق بین‏الملل به آن اهتمام ورزیده، مسئله پناهندگى است. وجود احکام و مقرّرات مفصل راجع به پناهندگى در فقه، اشاره صریح قرآن کریم و روایات اسلامى به حق پناهندگى و اهمیت و تبیین حقوق پناهنده، از جمله دلایل انجام این تحقیق است. در حقوق بین‏الملل نسبت به رعایت حقوق پناهندگان تأکید شده است. علم‏رغم وجود این تأکیدات و تشکیل کنوانسیون‏ها و اتخاذ تدابیر گوناگون در این عرصه، به واسطه فقدان ضمانت اجرایى قوى در این خصوص دولت‏هاى پذیرنده پناهنده خود را ملزم به رعایت این مقرّرات نمى‏دیدند. در نتیجه، در جهان شاهد تعداد زیادى از انسان‏هاى پناهنده هستیم. این مقاله، با رویکرد نظرى و اسنادى، ضمن بررسى مبناى پناهندگى در فقه و حقوق بین‏الملل، حقوق و تکالیف متقابل دولت‏هاى پذیرنده و پناهندگان را مورد بحث قرار داده است.