در فلسفه اسلامى مراتب تصورات را بر اساس میزان تجرید از ماده و عوارض آن و یا به میزان برخوردارى از سعه وجودى، به چهار مرحله تقسیم کردهاند: حسى، خیالى، وهمى و عقلى. ویژگى مشترک سه مرحله اول، جزئى بودن و ویژگى مرحله چهارم کلى بودن است.
آنگاه از «معرفت» سخن مىگوییم، تصدیق و رکن اصلى آن (حکم)، به ذهن متبادر مىشود. اما با اندکى تأمّل خواهیم یافت که خود تصدیق، متوقف بر تصورات یا همان مفاهیم است. بخشى از بار ایجاد معرفت را مفاهیم به عهده دارند، ولى هیچ مفهومى متضمن حکم به ثبوت یا نفى نمىباشد. مفاهیم فقط از محکى خود حکایت مىکنند و راجع به وجود و عدم مصادیق خود هیچ حکمى ندارند.
این مقاله با رویکرد تحلیلى و نظرى و با هدف شناسایى اقسام مفاهیم و ارائه تصویرى روشن و متمایز براى هریک از آنهاست.