Abstract:
«قسمت» یا همان «سرنوشت»، از معضلات اعتقادى عموم افراد است که با ظاهرى جذاب، جبر و سلب اختیار را تداعى مىکند. این فکر که همه کارها به دست خداست، هرچند حق است، اما عموم افراد به سبب تحلیل نادرست، این نتیجه را مىگیرند که انسان هیچ تأثیرى در سرنوشت خود ندارد.
هدف این پژوهش آن است که با تحلیل درست و ارائه معناى صحیح از «قسمت»، به حل این مسئله بپردازد و رابطه اراده الهى و اختیار انسان را روشن سازد. با روش مطالعه متون دینى و استدلال عقلى و تحلیل آنها به این نتیجه مىرسیم که تقدیر انسان به اعمال خودش بستگى دارد و خداوند چیزى را مقدّر مىکند که انسان انتخاب کرده است.
بنابراین، معناى صحیح «قسمت» این نیست که همه امور به انسان تفویض شده و خداوند کارى به کار انسان ندارد، بلکه معناى دقیق آن این است که فیض را خداوند همیشه به همه مىدهد، ولى خود انسان است که ظرفیت و قابلیت خود را تغییر مىدهد و کم یا زیاد مىکند.