Ma`rifat

نقش دین و دین‏دارى در زندگى انسان، یکى از محورهاى مهم مطالعات در حوزه روان‏شناسى دین است. نقش حج، که نمونه و نماد کوچکى از اسلام است، بر ابعاد روان‏شناختى (شناختى، عاطفى و رفتارى) انسان مى‏تواند یکى از محورهاى شایسته تحقیق باشد. بیان فواید و آثار عمل به آموزه‏هاى دین، از جمله مناسک حج، دفاع از دین و دین‏دارى را جذابیت و مقبولیت بیشترى مى‏بخشد. مقاله حاضر، که به هدف بررسى نقش یکى از آموزه‏هاى دین (حج) در اصلاح رفتار و کاهش نابهنجارى‏ها تدوین گردیده، با بهره‏گیرى از روش توصیفى ـ تحلیلى و با مراجعه به منابع معتبر اسلامى و دانش روان‏شناسى، به تجزیه و تحلیل مناسک حج و تأثیرات آن بر بعد رفتارى حج‏گزار پرداخته است. مناسک حج زمینه مناسبى را براى گسترش رفتارهاى مهرورزانه و محبت کردن به دیگران توسط حج‏گزار فراهم مى‏کند. همدلى و همدردى در این سفر معنوى ـ عبادى، بیش از گذشته نمود پیدا مى‏کند. به گونه‏اى که حج‏گزار بسیارى از رفتارهاى نابهنجار و غیراخلاقى را کنار مى‏گذارد و به کنترل درونى دست یافته و با الگو گرفتن از نمادهاى حج درصدد تقویت خویشتن‏دارى است.