عقل و هوش از عالىترین استعدادهاى ذهنى ـ شناختى انسان هستند که ممیزه او از سایر موجودات به حساب مىآیند. در پرتو این دو استعداد، سایر استعدادهاى انسان جهت مىگیرند و به فعلیت مىرسند. این دو واژه، در متون دینى و روانشناختى به صورت عمیق و گسترده مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفتهاند.
مقاله حاضر، با هدف مقایسه عقل دینى و هوش شناختى تدوین یافته است. در این مقاله، ابتدا عقل از نگاه اسلامى و هوش شناختى از نگاه روانشناسى به روش کیفى ـ توصیفى مورد بررسى قرار مىگیرند. سپس، دو اصطلاح عقل دینى و هوش شناختى به روش اجتهادى تحلیل و مقایسه مىشوند. نتایج به دستآمده حاکى از تفاوت دو اصطلاح مذکور است.