Ma`rifat

یکى از نظریه‏هایى که در مکتب کارکردى درباره انقلاب عرضه شده، نظریه چالمرز جانسون است. وى با اتکا به جامعه‏شناسى کارکردگرا، زمینه‏هاى بروز یک انقلاب را توضیح مى‏دهد. ولى خود انقلاب را با تحلیلى روان‏شناسانه بازمى‏شناساند. از سوى دیگر، انقلاب اسلامى ایران، به عنوان یکى از شکوهمندترین و فراگیرترین انقلابات در دنیا، همواره مورد توجه صاحب‏نظران بوده است و تحلیل‏ها، تبیین‏ها و توصیف‏هاى متعددى از آن به عمل آمده است. برخى درصددند تا با استفاده از نظریه جانسون و با مقایسه و تطبیق شرایط خاص حاکم بر ایران عصر پهلوى، چنین نتیجه بگیرند که الگوى تحلیل «تحول انقلابى» جانسون تا حد زیادى با انقلاب اسلامى مطابقت دارد. در حالى که نظریه «تحول انقلابى» جانسون ضمن نادیده گرفتن نقش رهبرى در انقلاب، در سه زمینه معناشناسى، روش‏شناسى و نظریه‏سازى، داراى ضعف‏هاى اساسى مى‏باشد. این پژوهش، تا با نقد این دیدگاه با استفاده از روش تحلیلى ـ توصیفى و شیوه کتابخانه‏اى، با نقد نظریه «تحول انقلابى» جانسون، انقلاب اسلامى را به عنوان پدیده‏اى ماوراى این تحلیل‏ها مورد بررسى قرار دهیم.