Ma`rifat

پیش فرض هاى علم، هم در ساختار درونى و هم در ساختار بیرونى علم تأثیرگذارند. بر این اساس، پیش فرض هاى متفاوت به تولید علومى که هم از لحاظ شکل و هم از حیث محتوا متفاوتند منجر مى شود. چون پیش فرض ها با مسائل درون علم رابطه منطقى دارند، محتواى درونى یک علم با تغییر پیش فرض هاى آن تغییر مى کند و این تغییر تنها در سطح بیرونى و صورت بندى علم باقى نمى ماند. بررسى پیش فرض هاى علم، به ما این امکان را مى دهد که مبانى هستى شناختى و معرفت شناختى یک علم را به حوزه مسائل و نظریه هاى آن مربوط کرده، در صورت ناهماهنگى بین آنها به نقد روش شناختى آن بپردازیم. از دیدگاه پوزیتیویسم، ذهن، لوح سفید است، تجربه مرحله ابتدایى استقراء است و قاعده مندى طبیعت پیش فرض انگاشته مى شود. پوزیتیویسم همچنین هر نوع بدیهى را انکار مى کند و معیار تفکیک در علوم را روش مى داند. حال آنکه از دیدگاه ملّاصدرا، احساس در فرایند علم طبیعى شرط لازم است نه کافى. ملّاصدرا، تجربه را نوعى از برهان دانسته و پاى تجربه را در قانون علّیت مستحکم مى کند و در تفکیک علوم بیشتر بر موضوع تأکید دارد. در این مقاله از روش توصیفى ـ تحلیلى استفاده شده است.