Ma`rifat

«تأویل» یکى از موضوعاتى است که فیض کاشانى در تفسیر قرآن و عرفان بدان پرداخته و در فهم درست آیات و روایات و حقایق هستى، برایش نقش کلیدى قایل است. هدف این پژوهش آن است که با روش توصیفى ـ تحلیلى به بررسى دیدگاه ایشان درباره تأویل بپردازد و مؤلفه هاى اصلى آن را تبیین کند. یافته ها حاکى از آن است که وى تأویل را «تعمیم معناى متبادر از لفظ و حمل لفظ بر معناى غیرمتبادر» مى داند. وى با تبیین پیوند عمیق لفظ و معنا، الفاظ را داراى حقیقت و روح واحدى مى داند که ممکن است به لحاظ مصداقى، شکل ها و مصادیق متعددى داشته باشند. وى از این رهگذر، پرده از سرّ اختلاف تعابیر معصومان علیهم السلام در بیان معانى آیات قرآن برمى دارد. فیض کاشانى روایات متعددى را در مقام بیان امکان تأویل در آیات قرآن و نیازمندى آیات قرآن به تأویل یادآور مى شود. از برخى روایات ذکرشده، مى توان تعمیم تأویل را نسبت به ظواهر قرآن برداشت کرد. وى ملاک درستى تأویل را بهره مندى آن از پشتوانه نقلى و یا ضرورت عقلى دانسته و تأویل را مختص معصومان علیهم السلام مى داند.