Ma`rifat

جان برتن، قرآن پژوه انگلیسى معتقد است: قرآنى که امروزه در دست ماست، توسط حضرت محمد صلی الله علیه و اله گردآورى شده است. مسئله نسخ تلاوت و بقاى حکم، مهم ترین علت حذف نقش پیامبر صلی الله علیه و اله در جمع آورى قرآن است. موضوع نسخ تلاوت و بقاى حکم، واقعیت خارجى ندارد. به رغم نکات مثبتى که در نظریه برتن وجود دارد، نقدهاى اساسى نیز بر برخى از ارکان آن وارد است. اطلاعاتى که برتن در پژوهش هاى خود ارائه داده، نشان مى دهد که روایات جمع آورى قرآن در قرن سوم هجرى رو به گسترش و تکامل نهاده است. حال آنکه طبق پژوهش هاى دقیق، این روایات در منابع دو قرن نخست نیز وارد شده است. با این همه، وى سعى نکرده توضیح دهد که آیا هیچ منبعى، ترسیم وى از تکامل این روایات را از نظر تاریخى تأیید مى کند. یا خیر. همین امر مهم ترین نقد وارد بر تحقیقات برتن درباره روایات تدوین قرآن است. این نوشتار به روش تحلیلى ـ توصیفى نگارش یافته است.