واژه «ولایت» و مشتقات آن، 233 بار در قرآن کریم به کار رفته است؛ این الفاظ گاهى به صورت اشتراک لفظى و گاهى اشتراک معنوى، گاهى اوقات داراى معانى حقیقى و گاهى مهانى مجازى هستند.
اگر دو موجود داراى ارتباطى عمیق بودند به گونه اى که نتوان بین آنها فاصله انداخت و آن دو و یا یکى بر دیگرى تأثیر و تأثر دانست، از واژه «ولایت» استفاده مى شود. ولایت الهى بر دو قسم تکوینى و تشریعى است. تصرفات عام مربوط به همه موجودات را «ولایت تکوینى عام» و تصریفات خاص مربوط به اولیاى الهى و مقربات درگاه الهى را «ولایت خاص تکوینى» گویند. «ولایت تشریعى» در امور اجتماعى، اعتبارى و قانون گذارى، به معناى ارائه دستورالعمل و قانون گذارى، که در درجه اول به وسیله خداوند براى هدایت انسان ها و آن گاه خداوند این اختیار را به جانشینان خود واگذار مى کند.
قرب الهى، قربى اکتسابى است که در پرتو پیروى از دستورات الهى به دست مى آید که در سایه آن، بندگان مؤمن امور خود را به خداى متعال واگذار و بر او توکل مى کنند. مقربان درگاه الهى، داراى تقواى الهى بوده و از گناهان پرهیز مى کنند.