Ma`rifat

فهم متن به‏ طور اعم و قرآن به‏ طور اخص، از قواعد خاصى پیروى مى‏کند که باید در مقام فهم و تفسیر، آنها را مورد توجه قرار داد. میزان تقید مفسر به این قواعد و مهارت او در استفاده از آنها، به هدف تفسیر، که همانا بیان مراد جدى خداوند با تکیه بر قواعد ادبیات عرب و اصول عقلایى محاوره مى‏باشد، کمک شایانى مى ‏کند.  مجمع‏ البیان به‏ عنوان یکى از اولین تفاسیر جامع شیعى همواره مورد توجه بوده است. این پژوهش با روش تحلیلى ـ توصیفى درصدد بیان میزان استفاده مرحوم طبرسى از قواعد تفسیر است. این هدف با بررسى نمونه‏ هایى از بیان‏هاى ایشان در تفسیر آیات قرآن به سامان مى‏ رسد. تحقیق نشان مى‏ دهد مرحوم طبرسى در جاى جاى این تفسیر به شکل دقیق از قواعد تفسیر بهره برده است، هرچند میزان بهره‏ ورى او از این قواعد یکسان نبوده است. در استفاده از بعضى از آنها مثل تکیه بر قرائت صحیح، جداسازى تفسیر و تأویل، ادبیات عرب و استفاده از قرائن در حد بالایى موفق بوده است، ولى در بعضى موارد مثل ظرافت‏هاى معانى ـ بیان، داورى درباره روایات و استفاده از علم و شیوه کار ایشان از اتقان کامل برخوردار نیست.