«ذکر» به معناى توجه مجدد به چیزى است که انسان به آن علم و معرفت دارد، اما اکنون از آن غافل شده است. این یادکرد و ذکر، از کارکردهاى قلب آدمى است. قلب قوهاى است که مرکز ادراکات عواطف و احساسات انسانى است. یادکرد، گاهى امرى غیراختیارى در انسان است و اگر انسان هم بخواهد چیزى را از یاد ببرد، باز هم فراموشش نمىکند.
درجه یادکرد ما از دانسته ها، بستگى به درجه محبت و نفرت ما از آنها دارد. اگر تعلق خاطر، محبت و یا نفرت ما از چیزى عادى باشد، خیلى زود آن را فراموش مى کنیم، اما اگر محبت و نفرت ما از چیزى شدید باشد، همواره در خاطره باقى مى ماند. ازاینرو، ایمان و محبت اندک ما نسبت به خدا، ما را به فراموشى و غفلت از حضرت بارى تعالى سوق مىدهد. اما ایمان و محبت زیاد، هرگز هیچ عامل نمى تواند موجب غفلت یاد خدا در ما شود.
بندگان مخلص خدا، که پیوسته یاد خدا هستند، اگر هم عاملى موجب غفلت آنان از خدا شود، خداى سبحان وسائلى را فراهم مى کند که از آنان غفلت درآیند و متوجه معبودشان شوند.