Title :مقایسه دو تفسیر علّامه طباطبائى (المیزان و البیان)
Abstract:
علّامه طباطبائى، پیش از «المیزان»، تفسیر «البیان فى الموافقه بین الحدیث و القرآن» را با اهتمام به روایات تفسیرى و تلاش در جهت بیان سازگارى میان قرآن و روایات، نگاشتند. این مقاله، با روش توصیفى ـ تحلیلى به هدف شناساندن آن دو تفسیر و بیان امتیازات «المیزان»، به اشتراکات و تفاوتهاى آن دو مى پردازد. دو تفسیر مزبور، اشتراکاتى مانند بیان هدف سوره و بررسى روایات دارند.
در تفاوتهاى شکلى ـ ساختارى، «المیزان» در پرداختن به تفسیر آیات، از جامعیت نسبى برخوردار است. نقل و بررسى روایات تفسیرى، در پایان بحث تفسیرى و طرح مباحث موضوعى مستقل در «المیزان» آن را متمایز از «البیان» ساخته و در نهایت، اینکه برخى عبارتهاى «البیان» در «المیزان»، اصلاح شده است.
در تمایزهاى شکلى ـ محتوایى، شاخصه مهم «المیزان»، تنوع در تفسیر قرآن به قرآن و توجه به نقش سیاق است که در «البیان» به آن گستردگى نیست. همچنین در «المیزان» برخى از قرائات آیات، بررسى شده و شبهات قرآنى پاسخ یافته است. منابع «المیزان» نیز بسیار گسترده تر است.