Ma`rifat

حجّیت حکم عقل از مسائل نسبتا پرچالش علم اصول بوده که دانشمندان اصولى را مقابل یکدیگر قرار داده است. این گروه ها به علت عدم پذیرش قاعده ملازمه احکام شرع با عقل و یا انکار حسن و قبح ذاتى، حکم عقل را زیرسؤال برده اند.  به نظر مى رسد علت چنین اختلافاتى عدم شناخت صحیح از حقیقت عقل انسان و اراده الهى در نظام تشریع باشد. در مقاله حاضر، دیدگاه هاى علّامه طباطبائى فیلسوف، مفسر و اصولى برجسته، در دو حوزه چیستى حجّیت عقل و فلسفه حجّیت حکم عقل، و جایگاه آن در ارزیابى سایر ادله جست وجو شده است. اشاعره، معتزله و مادیون دیدگاه هاى مختلفى را در این باره بیان کرده اند؛ اما علّامه با دقت تمام، نظام تشریع را طبق اراده الهى تابع عقلا مى داند. به نظر او، قاعده ملازمه احکام شرع با عقل و حسن و قبح ذاتى امرى است که با دقت در افعال خداوند و آیات قرآن ثابت مى شود.