Ma`rifat

«رابطة علوم طبیعی و دین» یکی از مهم ترین مسائلی است که در سال های اخیر و با اوج گرفتن بحث «علم دینی» و «اسلامی سازی علوم» مطرح شده است. مقالة حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی این موضوع را از دیدگاه آیت الله مصباح بررسی کرده است. این مقاله پس از بررسی دو دیدگاه کلی دربارة رابطه علوم طبیعی و دین، به تبیین ملاک های دینی بودن علم پرداخته و در مهم ترین بخش، به این نتیجه دست یافته است که نه تنها میان علوم طبیعی و دین ـ با توضیحی که در مقاله ارائه می شود ـ ناسازگاری جدی وجود ندارد، بلکه همکاری های متقابل علوم طبیعی و دین درخور توجه است. صدور حکم برای موضوعات علمی، گسترش دایرة آگاهی های تجربی، تأیید علم، افزودن غنای مسائل تجربی و جهت دهی در استفاده از علم نمونه هایی از کمک های دین به علم است. تعیین مصداق و موضوع و فراهم کردن زمینه های جدید برای تحلیل های دینی، تعیین جزئیات معارف دینی، مانند بیان شرایط و موانع، اثباتِ بخشی از آموزه های دینی و تأثیر در فهم بهتر مباحث دینی را می توان از جمله کمک های علم به دین تلقی کرد.