Ma`rifat

امیرمؤمنان علی علیه السلام، در ادامه‌ی خطبه‌ی نورانی خود و پس از آنکه شیعیان واقعی و مؤمنان راستین را به سبب کظم غیظ و فروخوردن خشم خود می ستایند، به چند ویژگی و نشانه‌ی دیگر آنها اشاره می کنند و درباره‌ی نشانه‌ی مؤمنان و شیعیان واقعی می فرمایند: «صَافِیاً خُلُقُهُ،‏ آمِناً مِنْهُ جَارُهُ، سَهْلاً أَمْرُهُ، مَعْدُوماً کِبْرُهُ، بَیِّناً صَبْرُهُ، کَثِیراً ذِکْرُه»؛ اخلاقش نیکو، همسایه اش از او ایمن، کارش آسان، کبر و غرور از او رخت بربسته، صبرش آشکار و یاد خدا و ذکر او فراوان است. ریشه‌ی غضب، تکبر و خودبزرگ بینی است. دانستیم ریشه‌ی بسیاری از مفاسد اخلاقی، تکبر و خودبزرگ بینی است. همچنین در برخی روایات، تکبر، حرص و حسد ریشه‌ی کفر و هلاکت انسان معرفی شده است، چنان که امام حسن علیه السلام، می فرمایند: «هَلَاکُ‏ النَّاسِ‏ فِی‏ ثَلَاثٍ‏: الْکِبْرُ وَالْحَسَدُ وَالْحِرْصُ؛ فَالْکِبْرُ هَلَاکُ الدِّینِ وَبِهِ لُعِنَ إِبْلِیسُ، وَالْحِرْصُ عَدُوُّ النَّفْسِ وَبِهِ أُخْرِجَ آدَمُ مِنَ الْجَنَّةِ، وَالْحَسَدُ رَائِدُ السُّوءِ وَمِنْهُ قَتَلَ قَابِیلُ هَابِیل»‏؛ هلاکت مردم در سه چیز است: کبر، حرص و حسد. کبر موجب نابودی دین است و به جهت آن (کبر) شیطان ملعون شد. حرص دشمن جان است و به واسطه‌ی حرص، آدم از بهشت خارج گردید. حسد سردسته‌ی بدی هاست و به واسطه‌ی حسد قابیل، هابیل را کشت. این مقاله به تفصیل به بحث تواضع و سلوک به عنوان ویژگی شیعیان واقعی می پردازد.