Marifat, Volume 29, Issue 6, No 273, Year 2025 , Pages 49-

    بررسی تطبیقی جایگاه عقل در شناخت تجربی از دیدگاه کانت و شهید مطهری

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Mohsen Ghomi / استادیار دانشگاه باقرالعلوم (ع)
    Hasan Karami / دانشجوی دکترا فلسفه تطبیقی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / Hasan.karami118@gmail.com
    Pages: 49- Receive Date: 2025/02/12 Accept Date: 2025/02/12
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :بررسی تطبیقی جایگاه عقل در شناخت تجربی از دیدگاه کانت و شهید مطهری
    Abstract: 
    هدف ما در این مقاله آن است که با نگاه تطبیقی به جایگاه عقل، حدود و ثغور آن در شناخت تجربی و ارزش آن از منظر کانت و شهید مطهری را مورد بررسی قرار داده و به را ه کارهای آنان جهت حل مشکل معرفت تجربی و مقایسه و بررسی تطبیقی میان آنها بپردازیم. کانت برای عقل معانی ای ذکر کرده و عقل به معنای فاهمه را دارای اعتبار معرفتی می داند. وی قضاوت عقل را درحوزه‌ی متافیزیک، غیرمعتبر و در حوزه‌ی فیزیک با توجه به زمانمند و مکانمند بودن، معتبر می داند. کانت برای حل مشکل شناخت تجربی، احکام تألیفی پیشین مطرح کرده و برای کلیت و عینیت آن از مقولات محض فاهمه استفاده می کند و همچنین شناخت صحیح مفهوم عقل و عملکرد آن را در تشخیص شناخت تجربی درست دخیل می داند.     اما شهید مطهری نقش عقل را در معرفت تجربی از راه مبدئیت احکام بدیهی عقلی برای شناخت تجربی دانسته و با استفاده از معقولات ثانیه در معرفت تجربی به حل مشکل شناخت تجربی می پردازد. ایشان نقش عقل در معرفت تجربی را در دو حوزه‌ی تصورات و تصدیقات ترسیم می کند. در باب تصورات، ادراکات تجربی و حسی مقدم و زمینه ساز برای تصورات عقلی بوده و در حوزه‌ی تصدیقات، اصالت با عقل بوده و تصدیقات عقلی مقدم بر تصدیقات تجربی است و بدون عقل هیچگونه حکم و تصدیقی حتی تصدیق تجربی حاصل نخواهد شد.
    Keywords: 
    عقل
    فهم
    کلیت
    عینیت
    معرفت تجربی
    • 38 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghomi, Mohsen, Karami, Hasan.(2025) بررسی تطبیقی جایگاه عقل در شناخت تجربی از دیدگاه کانت و شهید مطهری. Marifat, 29(6), 49-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohsen Ghomi; Hasan Karami."بررسی تطبیقی جایگاه عقل در شناخت تجربی از دیدگاه کانت و شهید مطهری". Marifat, 29, 6, 2025, 49-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghomi, M, Karami, H.(2025) 'بررسی تطبیقی جایگاه عقل در شناخت تجربی از دیدگاه کانت و شهید مطهری', Marifat, 29(6), pp. 49-

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ghomi, M, Karami, H. بررسی تطبیقی جایگاه عقل در شناخت تجربی از دیدگاه کانت و شهید مطهری. Marifat, 2025; 29(6): 49-