Ma`rifat

این مقاله، درصدد نقد و بررسی اندیشه سیدحسین نصر در زمینه پارادایم «وحدت متعالی ادیان» در حکمت خالده است. دیدگاه نخبه گرا و سنّتی مبتنی بر حکمت خالده، بر آن است که معرفت، امری مقدّس و برآمده از عقل شهودی می باشد. از این نگاه بر خلاف فلسفه متکی بر عقل استدلالی که سرشتی غیرمتکثره و وحدانی دارد، دین بسان وسیله ای است که انسان را به خدا پیوند می دهد. حال آنکه سنّت، محتوای دین را از نسلی به نسل دیگر منتقل می سازد. در این منظر، ادیان دارای باطن یکسانی بوده، اختلاف ظاهری آنها، در نهایت به ظرفیت های مختلف بشری و سرانجام تجلّیات گوناگون حق، برمی گردد. دست کاری آدمیان نیز اگرچه در سایه دین اسلام با سهولت بیشتری تأمین می شود، اما تمامی ادیان به مثابه راه های پرفراز و نشیبی اند که سرانجام انسان را به قلّه سعادت و کامیابی می رسانند که در نتیجه، نفس در یک مرتبه بهجت آمیز وارد بهشت ابدی می شود. در این مقال، مؤلفه هایی همچون ترس، محبت و معرفت و یا تأکید بر سعادت و فضیلت مطرح که جملگی مبیّن این وحدت باطنی و مابعدالطبیعی میان ادیان است.