Ma`rifat

حقیقت پیامبری در فلسفه مشّاء، بر مبنای شایستگی های نفسانی پیامبر تبیین می گردد. این نوع نگاه برخاسته از نگاه کلی فلسفه به تمام هستی است؛ چشم اندازی که می توان آن را چشم اندازی زمینی و انسانی نامید. چشم انداز فیلسوف، نظرگاه انسان نشسته بر زمین است که با استمداد از عقل زمینی خویش سعی در فهم هستی دارد و با نگاهی طبیعی به طبیعت و ماورای آن می نگرد. در این نوع نگاه تلاش می شود تا وجه تفاوت پیامبر با دیگران را در درون پیامبر و در ویژگی ها و اوصاف نفسانی او جست وجو کرد. مطابق با این نوع نگرش، پیامبر با داشتن ویژگی هایی همچون کمال قوای ناطقه، محرکه و متخیّله ممتاز دیگر مردمان است. دقیقا به دلیل وجود همین شایستگی هاست که او صلاحیت پیامبری و تخاطب با عالم ملکوت را یافته است. در سوی دیگر، نگاه کلامی نگاهی ماورایی است؛ چراکه کلام تعهد به تدیّن دارد و از این رو، از چشم اندازی دینی به تمام مسائل می نگرد. به تبع این نوع نگاه، پیامبر انسانی است که گزینش شده و «انتخاب شدن» از جانب خداوند حقیقت اصلی نبوت را تشکیل می دهد. در عین حال، نه متکلّم منکر صلاحیت های ذاتی پیامبر است و نه حکیم از عامل گزینش غافل می باشد.