Marifat, Volume 31, Issue 3, No 294, Year 2025 , Pages 85-94
A Comparative Study of Gender Socialization from the Perspective of Islam and Sociological Approaches
Article Type:
Promotional
Writers:
Somayyeh 
/ PhD Student of Women's Studies, University of Religions and Denominations / esmaeili@wrc.ir
/ PhD Student of Women's Studies, University of Religions and Denominations / esmaeili@wrc.irAbstract:
Abstract
Gender socialization is a process during which roles, expectations and behavior patterns are learned by each of the two sexes in a certain culture. This process is a representation of the gender differences that exist between the two sexes. Using the descriptive-analytical method, this research has investigated and analyzed the formation of this process and factors effective in it. After explaining the different approaches in this field, it has explained the view of Islam in this regard. The results of the research indicate that the theories in this field examine a part of this process from their own perspective; each of them alone has little explanatory power and sometimes has feministic biases in showing the differences and attributing them to educational, cultural and social factors, which indicates that these studies are biased. From the perspective of Islam, the existence of genetic differences between men and women is not denied, these differences are part of God's wise and purposeful plan to create balance at home and in society, and none of the two sexes is considered superior to the other due to the gender differences.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی تطبیقی جامعه‌پذیری جنسیتی از منظر اسلام و رویکردهای جامعه‌شناختی
Abstract:
اجتماعی شدن جنسیتی فرایندی است که در خلال آن، نقش ها، انتظارات و الگوهای رفتاری که در یک فرهنگ معین برای هریک از دو جنس معین شده، آموخته می شوند. این فرایند، بازنمود تفاوت های جنسیتی است که بین دو جنس وجود دارد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری این فرایند و عوامل مؤثر بر آن پرداخته و پس از تبیین رویکردهای مختلفی که در این زمینه وجود دارد، دیدگاه اسلام در این زمینه را تبیین کرده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هریک از نظریاتی که در این زمینه وجود دارد، بخشی از این فرایند را از چشم انداز خاص خود بررسی می کنند و هریک به تنهایی از قدرت تبیین کنندگی اندکی برخوردار هستند و گاهی نیز سوگیری های فمینیستی به منظور برساخت جلوه دادن تفاوت ها و نسبت دادن آنها به عوامل تربیتی، فرهنگی و اجتماعی به چشم می خورد که گویای جانبدارانه بودن این مطالعات است. از دیدگاه اسلام، وجود تفاوت های تکوینی بین زن و مردان، انکار نمی شود و این تفاوت ها بخشی از طرح حکیمانه و هدفمند خداوند برای ایجاد تعادل در خانه و اجتماع است و هیچ یک از دو جنس به دلیل تفاوت های جنسی شان، برتر از دیگری محسوب نمی شود.
References:
- اتکينسون، ريتال و ديگران، 1384، زمينه روانشناسي هيلگارد، ترجمة محمدتقي براهني و ديگران، چ بيست و دوم، تهران، رشد.
- استارک، رادني، 1393، جامعه‌شناسي استارک، ترجمة نسرين طباطبايي و محمدرضا پورمحمدي، تهران، ثالث.
- بار، ويون، 1383، جنسيت و روانشناسي اجتماعي، ترجمة حبيب احمدي و بيتا شايق، شيراز، نويد شيراز.
- بروک، بريگيته، 1385، «جامعه‌پذيري: زنان و مردان چگونه ساخته مي‌شوند؟، ترجمة مرسده صالح‌پور، در: مجموعه مقالات فمينيسم و ديدگاه‌ها، تهران، روشنگران و مطالعات زنان.
- بستان، حسين، 1388، «نقش‌هاي جنسيتي از ديدگاه اسلام با نگاهي به علوم اجتماعي»، در: مجموعه مقالات هويت و نقش‌هاي جنسيتي، به کوشش محمدرضا زيبايي‌نژاد، تهران، مرکز امور زنان و خانواده رياست جمهوري.
- ـــــ ، 1394، جامعه‌شناسي جنسيت با رويکردي اسلامي، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- تانگ، رزماري، 1387، درآمدي جامع بر نظريه‌هاي فمينيستي، ترجمة منيژه نجم عراقي، تهران، نشر ني.
- خسروي، زهره و ديگران،1382، مباني روانشناختي جنسيت، تهران، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري.
- خمسه، اکرم، 1383، «بررسي طرحواره‌هاي نقش جنسيتي و کليشه‌هاي فرهنگي در دانشجويان دختر»، مطالعات زنان، سال دوم، ش 6، ص 115ـ134.
- ديلمي، حسن‌بن علي، 1412ق، ارشاد القلوب الي الصواب، قم، شريف الرضي.
- رايس، ف. فيليپ، 1387، رشد انسان (روانشناسي رشد از تولد تا مرگ)، ترجمة مهشيد فروغان، چ دوم، تهران، ارجمند.
- زيبايي‌نژاد، محمدرضا، 1388، هويت و نقش‌هاي جنسيتي، تهران، مرکز امور زنان و خانواده رياست جمهوري.
- ـــــ ، 1391، جايگاه خانواده و جنسيت در نظام تربيت رسمي، قم، هاجر.
- سفيري، خديجه و سارا ايمانيان، 1388، جامعه‌شناسي جنسيت، تهران، جامعه‌شناسان.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1983م، الميزان في تفسير القرآن، چ پنجم، بيروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
- علاسوند، فريبا، 1395، زن در اسلام، قم، هاجر.
- کندال، ديانا، 1393، جامعه‌شناسي معاصر، ترجمة فريده همتي، تهران، جامعه‌شناسان.
- گرت، استفاني، 1379، جامعه‌شناسي جنسيت، ترجمة کتايون بقايي، تهران، ديگر.
- گروسي، سعيده، 1395، جنسيت، جامعه و جامعه‌شناسي، تهران، جامعه‌شناسان.
- گولومبوک، سوزان و رابين في وش، 1377، رشد جنسيت، ترجمة مهرناز شهرآراي، تهران، ققنوس.
- گيدنز، آنتوني، 1387، جامعه‌شناسي، ترجمة حسن چاووشيان، تهران، نشر ني.
- ليپز، هيلاري. ام، 1393، روانشناسي زن از نگاهي نو: جنسيت، فرهنگ و قوميت، ترجمة فاطمه باقريان، تهران، دانشگاه شهيد بهشتي.
- ماتلين، مارگارت دبليو، 1389، روانشناسي زنان، ترجمة شهناز محمدي، تهران، روان.
- مشيرزاده، حميرا، 1381، از جنبش تا نظريه: تاريخ دو قرن فمينيسم، تهران، شيرازه.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1385، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- هاید، جانت شیبلی، 1383، روان‌شناسی زنان: سهم زنان در تجربه بشری، ترجمة اکرم خمسه، تهران، آگه و ارجمند.
- هايد، ژانت، 1377، روانشناسي زنان، ترجمة بهزاد رحمتي، بي‌جا، بي‌نا.
- Albret, S.L;B.A, 1987, Chadwich and C.K. Jacobson, Social Psychology, Englewood cliffs and New Jersey:Prentice - Hall, Inc.
- Chodorow, Nancy, 1987, the Reproduction of Mothering: Psychoanalysis and the Sociology of Gendre, Berkeley, University of California.
- Shaffer, David R, 1993, Developmental Psychology, Pacific Grrove: Books/cole publishing company.
- Stockyard, J.and Johnnson,M.M, 1992, Sex and gender in society, Englewood Cliffs.NJ, Prentice Hall.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Somayyeh.(2025) A Comparative Study of Gender Socialization from the Perspective of Islam and Sociological Approaches. Marifat, 31(3), 85-94
Somayyeh ."A Comparative Study of Gender Socialization from the Perspective of Islam and Sociological Approaches". Marifat, 31, 3, 2025, 85-94
, S.(2025) 'A Comparative Study of Gender Socialization from the Perspective of Islam and Sociological Approaches', Marifat, 31(3), pp. 85-94
