Marifat, Volume 31, Issue 12, No 303, Year 2025 , Pages 21-31
Death Thinking in Existential Psychology and Islamic Sources
Article Type:
Promotional
Writers:
Abstract:
Abstract
Death has been an important issue for humans throughout history, so religions, philosophical traditions, psychological and psychiatric approaches have analyzed this phenomenon. Meanwhile, the existential psychology approach has a more serious view of death and does not have the pessimistic view of some philosophical and psychological schools. This research examines the existential psychology approach and Islamic sources about the issue of death, apart from addressing before and after death qualities. The answer to three basic questions is the purpose of examining "death" based on existential psychology and Islamic sources. Examining the reality of death in psychology and Islamic sources is the first question of the present research. The second question is the characteristics of death in terms of psychology and Islamic sources; therefore, after examining death in existential psychology and Islamic sources, the characteristics of death have been examined from the point of view of these two approaches. The third question is a brief comparison between the two approaches of existential psychology and Islamic sources regarding the issue of death. Using a descriptive-analytical and deaskreaserch method this paper has been conducted.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مرگ‌اندیشی در روانشناسی وجودی و منابع اسلامی
Abstract:
مرگ مسئلۀ مهمی برای انسان ها در طول تاریخ بوده، لذا ادیان، سنت های فلسفی، رویکردهای رروان شناختی و روان پزشکی هم، به تجزیه و تحلیل این پدیده پرداخته اند. در این میان رویکرد روان شناسی وجودی نگاهی جدی تر به مرگ داشته و نگاه بدبینانه برخی مکاتب فلسفی و رروان شناختی را ندارد. این پژوهش به بررسی رویکرد روان شناسی وجودی و منابع اسلامی دربارۀ موضوعِ مرگ و تصویری که از آن ارائه می دهند، فارغ از پرداختن به کیفیت های پیش و پس از مرگ، پرداخته است. هدف از بررسی «مرگ» براساس روان شناسی وجودی و منابع اسلامی، پاسخ به سه سؤال است. بررسی واقعیتِ مرگ در روان شناسی و منابع اسلامی، اولین پرسش پژوهش حاضر است. دومین پرسش پژوهش، ویژگی های مرگ از نظر روان شناسی و منابع اسلامی می باشد؛ لذا پس از بررسی مرگ در روان شناسی وجودی و منابع اسلامی، ویژگی های مرگ از نظرگاه این دو رویکرد بررسی شده است. سومین پرسش پژوهش، مقایسه‌ی اجمالی بین دو رویکرد روان شناسی وجودی و منابع اسلامی، پیرامون مسئله مرگ، می باشد که اشتراکات و تفاوت های این دو رویکرد تبیین می شود. روش این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی می باشد، یافته های روان شناختی و منابع اسلامی به صورت کتابخانه ای، از طریق بررسی و تبیین منابع، تجزیه و تحلیل شده است.
References:
- نهج‌البلاغه، 1414ق، تصحيح صبحي صالح، قم، هجرت.
- احمدي، بابک، 1395، هايدگر و پرسش بنيادين، تهران، نشر مرکز.
- اسعدی، علیرضا، 1395، «ملاصدرا و مسئله مرگ»، نقد و نظر، سال بیست و یکم، ش 81، ص 92ـ123.
- اسکندری دامنه، حمیدرضا و علی پورمحمدی، 1396، «بررسی نسبت تلازم میان مرگ، جاودانگی و معنای زندگی»، پژوهش‌های عقلی نوین، سال دوم، ش 4، ص 29-52.
- اعلی‌نسب، سیدحسین، 1389، «بررسی رابطه دینداری و اضطراب مرگ در بین دانشجویان و طلاب شهر قم»، روانشناسی و دین، سال سوم، ش 1، ص 55-68.
- اکوان، محمد و محبوبه رمضاني، 1389، «مرگ و زندگي از ديدگاه نيچه و كركگور»، مطالعات نقد ادبي، ش 18، ص 57ـ84.
- آدامز، مارتين، 1396، مقدمه‌اي بر مشاوره وجودي، ترجمة سيدمحسن حجت‌خواه، تهران، ارجمند.
- بارت، ويليام، 1362، اگزيستانسياليسم چيست؟، ترجمة منصور مشکين‌پوش، تهران، آگاه.
- جوادي آملي، عبدالله، 1388، تفسير موضوعي قرآن کريم، قم، اسراء.
- رحمانی فیروزجاه، علی و فاطمه نیازی اوریمی، 1393، «بررسی جامعه‌شناختی نگرش مردم نسبت به جهان پس از مرگ (مطالعه موردی: جمعیت بیست سال به بالای شهر بابل)»، اسلام و علوم اجتماعی، سال ششم، ش 12، ص 149-186.
- زندي، محسن و سيدمحمود موسوي، 1396، «رويکرد وجودي‌نگر آيات و روايات در رابطه مرگ‌انديشي و سلامت روان»، علوم حديث، ش 2، ص 51ـ78.
- سامع، جمال و محمدجواد صافیان، 1395، «تأملی بر معنای مرگ‌اندیشی در فلسفه هایدگر»، تأملات فلسفی، سال ششم، ش 17، ص 155-186.
- سرتیپ‌زاده، افسانه و همكاران، 1395، «بررسی اثربخشی معنویت درمانی بر اضطراب مرگ سالمندان مقیم خانه سالمندان»، روانشناسی و دین، سال نهم، ش 4، ص 57-70.
- سليمي بجستاني، حسين و مهدي وجداني همت، 1394، «بررسي تطبيقي مفهوم مرگ در روان‌شناسي وجودي و ديدگاه قرآني علامه طباطبائي»، پژوهشنامه فرهنگ قرآني، سال ششم، ش 22، ص 7ـ35.
- سهروردي، شهاب‌الدين، 1355، مجموعه مصنفات شيخ اشراق، قم، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي.
- صدوق، محمدبن علي، 1378ق، عيون اخبار الرضا، تهران، جهان.
- ـــــ ، 1403ق، معاني الأخبار، قم، جامعة مدرسين.
- ـــــ ، 1414ق، اعتقادات الاماميه، قم، کنگرة شيخ مفيد.
- طباطبايي، فاطمه و اكرم فقهي نجف‌آبادي، 1398، «مرگ، قيامت و امور آخرتي در آثار عرفاني امام خميني»، پژوهشنامه متين، سال بيست و يكم، ش 82، ص 83ـ103.
- عزيزي، ميلاد، اميرعباس عليزماني، 1394، «بررسي ديدگاه اروين يالوم درباره ارتباط دغدغه‌هاي وجودي مرگ‌انديشي و معناي زندگي»، پژوهش‌های هستی‌شناختی، سال چهارم، ش 8، ص 19ـ34.
- علوی‌تبار، هدایت، 1396، «زندگی پس از مرگ»، حکمت اسراء، سال نهم، ش 29، ص 189ـ237.
- فدايي مهربان، عباس، 1391، ايستادن در آن سوي مرگ (پاسخ هاي کربن به هايدگر از منظر فلسفه شيعي)، تهران، نشر ني.
- فرانکل، ويکتور، 1368، انسان در جستجوي معنا، ترجمة نهضت صالحيان و مهين ميلاني، بي‌جا، شرکت نشر و پخش ويس.
- فيست، جس و جي فيست، 1389، نظريه‌هاي شخصيت، ترجمة يحيي سيدمحمدي، تهران، روان.
- قائمی، محمدمهدی و احمد واعظی، 1393، «حقيقت مرگ، مرگ‌انديشي و معناي زندگي»، آيين حكمت، سال ششم، ش 20، ص 155-183.
- قمي، شيخ عباس، 1414ق، سفينة البحار، قم، اسوه.
- کالينز، جف، 1384، هايدگر، ترجمة صالح نجفي، تهران، شيرازه.
- کراوس، پيتر، 1388، «مرگ و مابعدالطبيعه؛ نيستي و معناي هستي در فلسفه هستي هايدگر»، ترجمة محمدسعيد حنايي کاشاني، ارغنون، ش 26و27، ص 273ـ293.
- کرمي‌پور، محمدرضا، 1386، اصول و فلسفه آموزش و پرورش، تهران، سايه‌گستر.
- کُري، جرالد، 1389، نظريه و کاربست مشاوره و رواندرماني، ترجمة يحيي سيدمحمدي، تهران، ارسباران.
- مجلسى، محمدباقر، 1403ق، بحار الأنوار، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- محمدرضایی، محمد، 1386، «براهین عقلی اثبات حیات پس از مرگ»، قبسات، سال دوازدهم، ش 46، ص 71-82.
- مرادی‌نسب، محمدحسین و محمد جعفری، 1400، «بررسی مقایسه‌ای زندگی پس از مرگ از نگاه سید مرتضی و جان هیک»، نقد و نظر، سال بیست و ششم، ش 4، ص 65ـ96.
- مطهرى، مرتضى، 1377، مجموعه آثار، قم، صدرا.
- مک‌کواري، جان، 1376، مارتين هايدگر، ترجمة محمدسعيد حنايي کاشاني، تهران، گروس.
- مولوي، جلال‌الدين محمد، 1388، مثنوي معنوي، به اهتمام رينولد نيکلسون، تهران، ارمغان.
- مهري، هژير و همكاران، 1397، «مرگ‌انديشي در پرتو ديدگاهاي اسلامي و غربي: مقايسه تطبيقي ديدگاهاي ملاصدرا و هيدگر با توجه به نظرات هانري کربن»، جستارهاي فلسفه دين، سال هفتم، ش 1، ص 45ـ65.
- مي، رولو، 1391، روان‌شناسي وجودي، ترجمة ميرجواد سيدحسيني، تهران، ارجمند.
- نيچه، فريدريش، 1388، درباره مرگ و مرگ انديشان، ترجمة داريوش عاشوري، ارغنون، ش 26و27، ص 124ـ134.
- هايدگر، مارتين، 1389، هستي و زمان، ترجمة سياوش جمادي، تهران، ققنوس.
- يالوم، اروين، 1390، رواندرماني اگزيستانسيال، ترجمة سپيده حبيب، تهران، نشر ني.
- يانگ، جوليان، 1388، مرگ و اصالت، ترجمة محمدسعيد حنايي کاشاني، ارغنون، ش 26و27، ص 295ـ306.
- Berry-Smith, S., 2012, Death, Freedom, Isolation & Meaninglessness & Existential Psychotherapy of Yalom, School of Psychotherapy, New Zealand, Auckland University of Technology.
- Minton, S. J., 2001, Key Thinkers in Practical Philosophy: Dr. Yalom, UK, Practical Philosophy (March).
- Yalom, I. D., 2008, Staring at the sun: Overcoming the terror of death, San Francisco, CA, Jossey-Bass.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
khoshkharam, Mustafa.(2025) Death Thinking in Existential Psychology and Islamic Sources. Marifat, 31(12), 21-31
Mustafa khoshkharam."Death Thinking in Existential Psychology and Islamic Sources". Marifat, 31, 12, 2025, 21-31
khoshkharam, M.(2025) 'Death Thinking in Existential Psychology and Islamic Sources', Marifat, 31(12), pp. 21-31
