Marifat, Volume 32, Issue 1, No 304, Year 2025 , Pages 21-31
The Concept of "Culture" Based on the Qur’an and its Position in Social System
Article Type:
Promotional
Writers:
✍️ Kazim 
/ PhD Student of Comparative Exegesis, the Qur’anic Sciences and Knowledge University / kazemkh1@chmail.ir
/ PhD Student of Comparative Exegesis, the Qur’anic Sciences and Knowledge University / kazemkh1@chmail.irAli Ghazanfari / Assistant Professor at the Qur’anic Sciences and Knowledge University / ali@qazanfari.net
/ Assistant Professor at the Qur’anic Sciences and Knowledge University / ali@qazanfari.netMohammad reza / Visiting Assistant Professor at the Qur’anic Sciences and Knowledge University
Abstract:
Abstract
Culture and its concept has an important status in human sciences. Given the intellectual foundations and different viewpoints, culture has been given different meanings. Since culture is one of the important pillars of social system, it is necessary to know its position in different areas of society. Using descriptive-analytical
method and drawing on library sources, this paper investigates the meaning of culture from the perspective of the Holy Qur'an and its status in the social system. It aims to explain the Qur’anic general plan regarding meeting the man’ social needs for his/her happiness in this world and in the hereafter. The result shows that, first, from the Qur'anic perspective, culture means purification and gaining morality as mentioned in the Qur'an; and secondly, this Qur'anic concept of culture forms the basis of various areas of social life. In the end, it has been stated that the implementation of moral behavior requires a support and a complement, i.e. monotheistic knowledge, and belief in monotheism is considered a guarantee for the implementation of moral action.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :مفهوم «فرهنگ» براساس قرآن و جایگاه آن در نظام اجتماعی
Abstract:
مقوله فرهنگ و مفهوم آن، جایگاه مهمی در میان علوم انسانی دارد. با توجه به مبانی فکری و دیدگاه های مختلف، معانی مختلفی از فرهنگ ارائه شده است. ازآنجاکه فرهنگ یکی از ارکان مهم نظام اجتماعی است، شناخت جایگاه آن در میان حوزه های مختلف اجتماع امری ضروری است. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای معنای فرهنگ را از منظر قرآن کریم و جایگاه آن را در نظام اجتماعی مورد بررسی قرار داده است. هدف از این بررسی بیان برنامه کلی قرآن کریم درجهت رفع نیازهای اجتماعی بشر برای سعادت دنیوی و اخروی انسان است. این تحقیق نشان می دهد اولاً از منظر قرآنی، فرهنگ همان تزکیه و تخلق به اخلاق فاضله ای است که در قرآن ذکر شده است؛ و ثانیاً این مفهوم قرآنی از فرهنگ، پایه و اساس حوزه ها و ساحت های مختلف زندگی اجتماعی را تشکیل می دهد. در پایان بیان شده است که عملی شدن رفتار اخلاقی نیاز به پشتوانه و تکمیل کننده ای دارد، که همان معرفت توحیدی است و اعتقاد به توحید، ضامن اجرایی شدن فعل اخلاقی محسوب می شود.
Keywords:
References:
- اراکي، محسن، 1392، فقه نظام سياسي اسلام (جهان‌بيني سياسي)، ويرايش دوم، قم، مجتمع الفکر الاسلامي.
- پارسانيان، محمد و منصور پهلوان، 1397، «زواياي اثرگذاري فرهنگ قرآن بر اقتصاد»، مطالعات اقتصاد اسلامي، ش 2، ص 153ـ178.
- پورسيدآقايي، سيدمسعود، 1389، دين و نظام‌سازي (در نگاه استاد علي صفائي حائري)، قم، ليلة‌القدر.
- جعفري، محمدتقي، 1379، فرهنگ پيرو فرهنگ پيشرو، تهران، مؤسسة تدوين و نشر آثار علامه جعفري.
- جوادي آملي، عبدالله، 1387، جامعه در قرآن (تفسير موضوعي قرآن کريم)، تنظيم مصطفي خليلي، قم، اسراء.
- ـــــ ، 1389، تفسير تسنيم، قم، اسراء.
- چرچمن، چارلز وست، 1375، نظريه سيستم‌ها، ترجمة رشيد اصلاني، چ سوم، تهران، مرکز آموزش مديريت دولتي.
- حدادعادل، غلامعلي، 1383، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنياد دائرة‌المعارف اسلامي.
- خسروپناه، عبدالحسين، 1382، انتظارات بشر از دين، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
- ـــــ ، 1393، جريان‌شناسي ضدفرهنگ‌ها، چ هشتم، قم، مؤسسة فرهنگي حکمت نوين اسلامي.
- راد، فيروز، 1382، جامعه‌شناسي توسعه فرهنگي، تهران، چاپخش.
- راغب اصفهاني، حسين‌بن محمد، 1412ق، مفردات الفاظ القرآن، بيروت، دارالقلم.
- صدر، سيدموسي، 1387، «قرآن و شيوه اصلاح فرهنگ»، پژوهش‌هاي قرآني، ش 54و55، ص 26ـ55.
- طباطبائي، سيدمحمدحسين، 1390ق، الميزان في تفسير القرآن، چ دوم، بيروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، الکافي، تحقيق علي‌اکبر غفاري و محمد آخوندي، چ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- کوزر، لوئيس و برنارد روزنبرگ، 1378، نظريه‌هاي بنيادي جامعه‌شناختي، ترجمة فرهنگ ارشاد، تهران، نشر ني.
- مالينوفسکي، برونيسلاو، 1379، نظريه‌اي علمي درباره فرهنگ، ترجمة عبدالحميد زرين‌قلم، تهران، گام نو.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1379، جامعه و تاريخ از ديدگاه قرآن، چ چهارم، تهران، بين‌الملل.
- معين، محمد، 1378، فرهنگ فارسي (متوسط)، چ سيزدهم، تهران، اميرکبير.
- ملک‌زاده، محمدحسين، 1394، نظام‌سازي فقهي، در: vasael.ir
- ميري، محسن، 1392، «منابع فرهنگ متعالي از منظر قرآن کريم»، سراج منير، دوره چهارم، ش 12، ص 35ـ68.
- نراقي، ملااحمد، 1390، معراج السعادة، تهران، دهقان.
- واسطي، عبدالحميد، 1391، نگرش سيستمي به دين، چ سوم، مشهد، مؤسسة مطالعات راهبردي علوم و معارف اسلام.
- هادوي تهراني، مهدي، 1383، مکتب و نظام اقتصادي اسلام، چ دوم، قم، مؤسسه فرهنگي خانه خرد.
- Tylor, Edward B, 2003, Primitive Culture, Fourth edition, London, Cornell University.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Kazim, Ghazanfari, Ali, , Mohammad reza.(2025) The Concept of "Culture" Based on the Qur’an and its Position in Social System. Marifat, 32(1), 21-31
Kazim ; Ali Ghazanfari; Mohammad reza ."The Concept of "Culture" Based on the Qur’an and its Position in Social System". Marifat, 32, 1, 2025, 21-31
, K, Ghazanfari, A, , M.(2025) 'The Concept of "Culture" Based on the Qur’an and its Position in Social System', Marifat, 32(1), pp. 21-31
