تحلیل انتخابات با عواملی پیوند دارد که رفتار انتخاباتی را شکل می دهند. در میان نظریه های گوناگون تحلیل رفتار انتخاباتی، نظریه هایی بر اهمیت هویّت حزبی و دل بستگی های همیشگی تأکید می کنند؛ نظریه هایی بر اهمیت عضویت گروهی و صف بندی اجتماعی تأکید دارند؛ نظریه هایی مبتنی بر انتخاب عقلانی و محاسبه منافع شخصی است؛ و نظریه هایی که معتقدند انتخاب های فردی به وسیله تدبیر و کنترل ایدئولوژیکی شکل می گیرند. نویسنده مقاله حاضر درصدد است با استفاده از موردشناسی انتخابات نهم ریاست جمهوری، رفتار انتخاباتی در جمهوری اسلامی ایران را، به ویژه در دهه اخیر، بر اساس نظریه انتخاب عقلانی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.