Ma`rifat

مسئله مقاله حاضر این است: از یک سو، غلبه توجیه کارکردى به عرفى شدن دین منتهى مى گردد و از سوى دیگر، وجود توجیه کارکردى در دین و آراء متکلمان ممکن است برخى را به استفاده وسیع از توجیه کارکردى در گسترش دین و حفظ آن راغب و مصمم نماید. هدف این نوشتار مقابله با استفاده بى محابا و گسترده از منطق کارکردى از طریق روشن نمودن ویژگى هاى عرفى کننده آن و نشان دادن تفاوت آن با نمونه هاى به ظاهر مشترک توجیه کارکردى موجود در دین و آراء اکثر متکلمان است. آنچه توجیه کارکردى جامعه شناسان را از توجیهات کارکردى موجود در متون دینى و آراء اکثر عالمان دین متمایز مى نماید، ویژگى سکولاریستى این منطق است که از طریق توجه به ویژگى هاى آن به خوبى روشن مى شود. تقلیل دین به ابزار این جهانى صرف، تقدم داشتن دنیا بر آخرت، نادیده انگاشتن دین حق و روادارى تکثرگرایى، مسخ و بى اثر نمودن دین، غایت انگارى و ایدئولوژیک بودن نگاه کارکردى رایج، مهم ترین مسیرهاى عرفى کننده غلبه توجیه کارکردى است.