Ma`rifat

در فرهنگ اسلامى، شرم و حیا خصلتى اصیل و ارزشمند محسوب مى شود و ریشه در فطرت انسانى دارد. در مقابل، در فرهنگ هاى غیراسلامى، بى حیایى و بى شرمى کمال محسوب مى شود. در اخلاق اسلامى خوف و رجا از یک سو، به معناى شناخت و قدردانى از نعمت سلامتى، صحت و نعمت هاى بى پایان خداست و از سوى دیگر، به معناى شناخت این حقیقت است که خداى متعال با توبه کردن انسان، مى تواند از لغزش هاى وى درگذرد و بر نعمت هاى او بیفزاید. این هر دو، آدمى را مستعد توبه واقعى و دریافت رحمت الهى مى کند. طبیعى است کسانى که به دنیا آلوده اند، لذایذ دنیوى آنان را از امور معنوى بازداشته و به پندار موهوم خویش، عوامل عزت را در نعمت هاى دنیوى جست وجو مى کنند معمولا توفیق توبه را نخواهند داشت. از این رو، گناهان، انسان را به سقوط دچار و موجبات دلمردگى او را فراهم مى سازد؛ چیزى که هر لحظه او را از رحمت الهى به دور و توفیق توبه را از او سلب مى گرداند. بنابراین، حیا و شرم در برابر جلال و کبریاى الهى، مانع از انجام گناه و موجبات روى آوردن به رحمت و برکات الهى به انسان و توفیق توبه را براى او فراهم مى سازد.