بالاترین خدمت دولت اسلامی
Article data in English (انگلیسی)
سرمقاله
بالاترین خدمت دولت اسلامی
همه آدمیان و دولت ها دوست دارند در این عالَم خدمتی انجام دهند و کاری داشته باشند. به عبارت دیگر، همه از بیکاری و تنبلی و مهمل بودن بیزار و متنفرند. حال اگر از شما سؤال شود که «بالاترین خدمت در روی کره زمین چیست؟» چه می گویید؟ هیچ اندیشه کرده اید که بالاترین خدمت به بشر چیست؟ آیا اختراع برق، هواپیما، کشتی و... بهترین و بالاترین خدمت نیست؟ دولت ها و حکومت ها همه مدعی خدمت به مردم هستند. مهم ترین خدمتِ دولت ها به مردم کدام است؟
اگر معلوم گردد که بالاترین و ارجمندترین خدمات چیست، تکلیفِ دانش ها و علوم نیز از این حیث روشن می شود! یعنی معلوم می گردد که بالاترین علوم و ارزشمندترین دانش ها کدام است.
برای تبیین این بحث اشاره می کنیم که موجودات مقول به تشکیک و ذومراتب اند: جمادات، نباتات و حیوانات سه دسته کلی از موجوداتِ این عالم از مراتب نازله تا مراتب عالیه هستند و انسان در میان حیوانات، بالاترین مرتبه را دارد. اگر انسانی تمام عمر خویش را در خدمت جمادات باشد، البته انسانی خدمتگزار است، اما آیا در مقایسه با انسانی که تمام زندگی خویش را در خدمت نباتات بوده، ارزشی برابر دارد؟ همین طور اگر فردی تمام اوقات مفید عمر خود را در خدمت نباتات سپری کند، آیا در مقایسه با انسانی که تمام عمر مفید خود را در خدمت حیوانات گذرانده است، ارج و ارزشی مساوی دارد؟ شما همین مقایسه را انجام دهید میان دو انسانی که یکی تماماً در خدمت حیوانات (غیر انسان) است و دیگری در حال خدمت به انسانِ اشرفِ حیوانات! البته روشن است که در این مقایسات، ارزشِ خدمت و ارجِ عمل بر اساس نیّت و غرض نهایی فاعل معلوم می گردد. یعنی ظاهرِ عمل و فعل ملاک ارزش گذاری نیست و آنچه تعیین کننده ارزش کار و خدمت است، نیّت و باطن عمل است.
اینک به سراغ انسان می آییم و سؤال می کنیم: آیا خدمت به جسمِ انسان ارزشمندتر است یا خدمت به روح انسان؟ آیا در این زمینه هیچ درنگ و تأمّل نموده اید؟! جسم همان بُعد جمادی، نباتی و حیوانی آدمی است. و اما روح در واقع بُعد ملکوتی و ممیّز انسان از سایر موجودات مادون است. اگر فردی تمام همّ و غم خویش را مصروف جسم و تنِ خود و دیگران کند، البته خدمتگزار انسان هاست، اما او فقط به بُعد مادی و کالبد جسمانی انسان خدمت کرده است. و اما اگر فردی تمام تلاش و خدمت خود را مصروف روح و نفسِ ناطقه آدمیان کند، خدمتگزارِ جنبه روحی و معنوی انسان ها خواهد بود. حال سؤال این است که مقوّمِ اصلی شخصیت انسان ـ از آن حیث که انسان است ـ کدام بُعد است؟ جسم یا روح؟
به راستی اگر در مقام ارزش دادن به آدمیان باشیم، اصلْ روح است یا جسم؟ روشن است که جسم در خدمت روح است، پس روحِ آدمی مخدوم است و جسم، خادم! ما اگر تماماً در خدمتِ جسم و تن باشیم و توجهی به روح و معنویت و باطن نداشته باشیم، در خدمت خادمیم و نه در خدمت مخدوم! به تعبیر برخی از اهل فن، جسم مرکَبْ است و روح، راکب! حال آیا خدمتِ به مَرکبْ ارزشمندتر است یا خدمت به راکب؟!
دولت اسلامی هم اینک در روزهای آغازین کار خود، باید به این نکته مهم توجه داشته باشد که جهت گیری اصلی تلاش های دولت می بایست به سمتوسویی باشد که بالمآل روح انسان ها به نشاط و فرح و آرامش حقیقی برسد و الاّ فراهم کردن امکانات فراوان مادی و توسعه صرفاً اقتصادی نمی تواند روحیات مردم را بسازد و آنان را به طمأنینه و آرامش حقیقی برساند، چرا که به فرموده خداوند حکیم: (أَلاَ بِذِکْرِاللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ.)(رعد: 28)
بالاترین خدمتِ دولت و دولتمردان خدمتگزار این است که در خدمت روح جامعه باشند و تمامی تلاش های خود در جهت جسم و بدن جامعه را ـ که البته بایستی داشته باشند ـ در جهت تأمین نشاط و روحیه و اطمینانِ حقیقی دل ها ساماندهی و تنظیم کنند و تقویت ایمان و معنویت راستین را سرلوحه کار و خدمت خود قرار دهند. توسعه فنّی، کشاورزی و اقتصادی همه بجا و نیکو و ارزشمند است، اما همه این ها وقتی مصداق خدمت به انسان ـ از آن حیث که انسان است ـ می شوند که برای آدمی حیات طیّبه بسازند و روح او را به آرامش برسانند و از دغدغه ها و اضطراب های روانی او بکاهند و بیماری های عصبی وی را کاهش دهند. مگر در کشورهای غربی سطح تکنولوژی و توسعه اقتصادی بالا نیست اما آیا آن ها به آرامش رسیده اند؟! همان گونه که در آن بلاد، نرخ رشد و توسعه مادی بالاست، میزان مصرف داروهای اعصاب هم بالاتر از همه دنیاست! آیا بالاترین خدمت به مردم همین است؟
بالاترین دانش ها و ارزشمندترین علوم نیز آن ها هستند که در خدمت مستقیم روح و روان آدمیان باشند و نفس را به کمال برسانند. انبیا و اولیای الهی همین علوم و دانش ها و معرفت ها را به ارمغان آورده اند. از این رو، بسطِ معنویت، دین و عقاید مذهبی و باورهای ایمانی در جامعه بالاترین خدمت و ارزشمندترین تعلیم و آموزش است. امروزه همه روان کاوان و صاحب نظران در تعلیم و تربیت بر این باورند که بشر بهترین آرامش ها را بایستی در پرتو دین و اعتقادات مذهبی به دست آورد. بنابراین، تبیین و ترویج اعتقادات دینی اصیل و صحیح و استوار در جامعه، مصداق برترین خدمت به انسان هاست و این، مهم ترین و ارجمندترین وظیفه و مسئولیت دولت اسلامی است. والسلام
به جای سردبیر
