معرفت

ضرورت نظریه پردازى و نظام سازى قرآنى

جامعیت قرآن کریم به عنوان مهم ترین منبع دین اسلام از یک سو، و شکل گیرى نظام جمهورى اسلامى بر اساس آموزه هاى اسلامى از سوى دیگر، ضرورت نظریه پردازى و نظام سازى در شئون گوناگون زندگى بر اساس قرآن کریم را دو چندان کرده است. از این رو، بر پژوهشگران و مراکز تحقیقات دینى است که جهت سامان بخشى به حوزه هاى اقتصادى، اجتماعى، سیاسى و فرهنگى کشور در مسیر کمال الهى انسان ها، به نظریه پردازى قرآنى و استخراج نظام هاى قرآن اهتمام بیشترى داشته باشند. براى رسیدن به این مطلوب دو امر زیر لازم به نظر مى رسد:

     الف. تربیت نیروهاى توانمند در نظریه پردازى قرآنى

نظریه پرداز قرآنى، افزون بر شرایط لازم براى تفسیر ترتیبى یا تحقیق دیگر، باید داراى توانمندى لازم دیگرى نیز باشد. از این رو، لازم است، مراکز و پژوهشگاه هاى دینى افرادى را با شرایط و توانمندى زیر تربیت کنند.
     1. آگاه به مبانى و روش تفسیر و توانمند بر فهم صحیح آیات قرآن کریم؛
     2. آشنایى با واقعیات زندگى انسانى؛
    3. آگاهى از فرضیات و نظریات موجود در مورد مسائلى که قرآن کریم مطرح مى کند. اعم از اینکه این نظریات در جوامع اسلامى شکل گرفته باشد و یا از جوامع دیگر آمده باشد.
     4. استوارى در تفکر و فهم که مانع از تحمیل خواسته ها و یا دستاوردهاى بشرى بر قرآن کریم باشد.

     ب. استخراج نظریه ها، نظام ها و نظام کلى قرآن با همکارى گروه هاى متخصص

استخراج دیدگاه قرآن کریم در موضوعات گوناگون، نیازمند کار گروهى با تخصص هاى مختلف است. تحقیق گروهى مزیت هاى بسیارى دارد. مانند دقت در اثر تضارب آراء، صرف وقت کم و سرعت بالاى کار، تداوم تحقیق در صورت انصراف برخى محققان. این امر در نظریه پردازى قرآنى افزون بر آن مزیت ها، یک ضرورت غیرقابل انکار است؛ زیرا از یک سو، قرآن کریم مسائل گوناگونى بیان فرموده است و از سوى دیگر، به رغم آگاهى محقق از دستاوردهاى بشرى در باب مسئله مورد بحث، یک فرد به تنهایى نمى تواند به دانش بشرى در باب تمام مسائل قرآنى آگاهى پیدا کند. از این رو، ضرورت دارد، گروه هایى از دانشمندان و محققان مختصص در رشته اى از رشته هاى دانش و توانمند بر فهم قرآن، در یک مجموعه همکار، دیدگاه قرآن کریم در مسائل گوناگون را استخراج کنند. به این شکل که هریک از محققان، استخراج نظر قرآن در باب مسائل رشته خود را بر عهده بگیرد. پس از استخراج نظریه قرآن در مسائل گوناگون، این متخصصان مى توانند با همکارى یکدیگر و تشکیل گروهى، نظام قرآنى مربوط به حوزه کارى خود را استخراج کنند. حاصل چنین تحقیق هاى قرآنى توسط گروه هاى مختلف از متخصصان، زمینه تدوین نظام کلى قرآن را فراهم مى کند. مدیر گروه هاى متخصص تولیدکننده نظام ها گروهى را تشکیل مى دهند. این گروه نظام هاى استخراج شده و رابطه آنها را بررسى مى کنند و بر اساس آنها نظام کلى قرآن را استخراج و ارائه مى دهند. بدین سان، نظام موردنظر قرآن کریم براى کل جامعه اسلامى استخراج و به دست مى آید. انشاءالله.

دبیر علمى