معرفت

سال بیست و چهارم ـ شماره 211 (ویژه دین شناسى)

جمال الدین سلیمانى کیاسرى / دانش پژوه سطح چهار مؤسسه بین المللى مطالعات اسلامى. jamaleddin_soleimani@yahoo.com

دریافت: 19/6/93               پذیرش: 29/11/93

چکیده

این مقاله درصدد بررسى مصلحت و حکمت در افعال الهى است. آیا افعال الهى بر یک سلسله مصالح و حکمت ها مبتنى است؟ آیا مى توان فرض کرد افعال الهى خالى از مصالح و به گزاف صادر شود؟ هدف این نوشتار بررسى دقیق سنخ افعال الهى و یکسانى و یا تفاوت آنها با افعال انسان هاست. پاسخ به این سؤال باب وسیعى از معرفت ذات ربوبى را به روى ما مى گشاید و شناخت برخى از افعال و صفات الهى را براى ما تسهیل مى کند. روش نوشتار در مقام گردآورى، اسنادى و در مقام تبیین، توصیفى و تحلیلى بوده و با محوریت دیدگاه علّامه طباطبائى در تفسیر شریف المیزان صورت گرفته است. با بررسى دیدگاه مؤلف تفسیر المیزان، به تعریف جدیدى از مصلحت در افعال الهى ـ غیر از آنچه بین اشاعره و معتزله مشهور بود ـ مى رسیم. این دیدگاه نوعى جمع بندى ابتکارى و بدیع بین آیاتى از قرآن کریم است که در این مقاله به آنها اشاره شده است.

کلیدواژه ها: مشیت، فعل الهى، اشاعره، معتزله.