هدف غايى تربيت اخلاقى در قرآن از منظر تفسير «الميزان»

سال بيست و ششم ـ شماره 236 (ويژه علوم تربيتى)

يونس حسنى / كارشناس ارشد تفسير و علوم قرآنى مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره   hasaniuones@gmail.com

سيداحمد فقيهى / استاديار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس سره   faghihi@qabas.net

دريافت: 12/11/95               پذيرش: 19/3/96

چكيده

«تربيت اخلاقى» عبارت از فرايند زمينه سازى و آموزش و به كارگيرى راه كارهاى معرفتى و انگيزشى و عملى و رفع موانع به منظور تزكيه نفس و رشد و شكوفايى انسان براى نيل به كمال نهايى است. براى تربيت اخلاقى، اهداف متعددى در ابعاد بينش، گرايش و رفتار آدمى ترسيم مى شود كه در مجموع، همه اين اهداف در راستاى هدف نهايى واحدى قرار مى گيرد. هدف پژوهش حاضر ارزيابى برخى ديدگاه هاى مطرح شده براى هدف غايى و تبيين تعابير ناظر به آن و واكاوى ارتباط و نسبت بين آنها و در نتيجه، بيان هدف غايى براى تربيت اخلاقى در قرآن كريم از نگاه تفسير الميزان است. پژوهش حاضر با روش توصيفى و تحليلى، به اين موضوع پرداخته است. عناوين «هدايت»، «عبادت»، «سعادت»، «فوز» و «فلاح»، «رحمت»، «قرب» و «رضوان الهى» در قرآن كريم، مشير به هدف واحد نهايى است. با بررسى نسبت اين تعابير با يكديگر و تبيين نقش مقدمى بودن برخى از آنها نسبت به برخى ديگر، نيل به قرب و رضوان الهى به عنوان هدف غايى تربيت اخلاقى، حاصل پژوهش حاضر است.

كليدواژه ها: هدف غايى، تربيت، اخلاق، تربيت اخلاقى، علامه طباطبائى، الميزان.