بررسي تطبيقي خطاناپذيري حاكم ديني در مذهب كاتوليك و شيعه

سال بيست و ششم ـ شماره 240 (ويژة علوم سياسي)

محمدحسین طاهری آکردی / استادیار مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                                                   Taheri-akerdi@iki.ac.ir

نسلیشاه باشبو / دانشجوی دکترای کلام مجتمع عالی بنت‌الهدی

دريافت: 22/12/95                                   پذيرش: 10/7/96

چکیده

کاتولیک و شیعه، هر دو خواهان منزه بودن حاکم دینی از خطا بوده و مسیرهایی را برای این امر، ترسیم کرده‌اند. کاتولیک بر اساس مصوبة شورای واتیکان اول، تصمیم بر خطاناپذیری پاپ گرفته و در نتیجه، قائل به عصمت آن شده است. از سوي ديگر، در اندیشة شیعه، حاکم دینی دارای صفت «عصمت یا خطاناپذیری» نیست، بلکه با برشماری شرایطی دقیق و نظارتی عمیق، امکان رخ دادن خطا در وی وجود ندارد. هدف این پژوهش، مقایسة دو مسیر منتخب از سوی کاتولیک و شیعه برای عملکرد بدون خطا در حاکم دینی است. بنابراین، ابتدا مسیر کاتولیک و شیعه بررسی و سپس تحلیلی بر این مسیرها ارائه می‌گردد. مهم‌ترین یافتة این پژوهش جایگاه حاکم دینی در اندیشة شیعه و کاتولیک است. ویژگی‌های حاکم دینی در شیعه، منهای عصمت، به گونه‌اي ترسيم شده است كه امکان خطا در آن وجود ندارد، و حال آنکه در کاتولیک، با تصویب خطاناپذیری برای پاپ، امکان خطا در او وجود دارد.

کلیدواژه‌ها: خطاناپذیری، پاپ، مرجعیت دینی، ولی ‌فقیه، شیعه، کاتولیک.