رويكرد تطبيقي روان‌شناسي مثبت‌گرا در دعاي «مكارم‌الاخلاق» امام سجاد عليه السلام

سال بيست و ششم ـ شماره 242 ( ويژه روانشناسي )

مریم‌السادات سقایت / دانشجوی دکتری مطالعات و تحقیقات گرایش حقوق زنان دانشگاه ادیان و مذاهب                            mms1seghayat@gmail.com

الهام نجفی / دانشجوی دکتری مطالعات و تحقیقات زنان گرایش حقوق زنان دانشگاه ادیان و مذاهب                                          najafi110@yahoo.com

اکرم شعبانی / دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصول الدین                                                                 shabaniaakram@com.

دريافت: 11/4/96 ـ پذيرش: 19/8/96

چکیده

«روان‌شناسی مثبت‌گرا» نظریه‌اي است كه اخيراً مطرح شده و اثر آشکاری بر روان‌شناسی و روان‌درمانی، تصور ما از ماهیت انسان و درک ما از شخصیت دارد. هرچند در متون اسلامی، یعنی قرآن کریم و کلام معصومان علیه السلام، مقوله‌ای به نام «روان‌شناسی اسلامی» وجود ندارد، اما نکته‌ها و آموزه‌هایی فراوان برای الهام گرفتن و پی بردن به دانشی به نام «روان‌شناسی اسلامی» عرضه شده است. از سوی دیگر، اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین دین الهی با تمام ابعاد و شئون وجودی انسان سروكار دارد. این پژوهش‌ می‌تواند گامی در جهت تدقیق و تصریح مبانی روان‌شناسی اسلامی باشد و فهم آن را آشکار سازد و قدرت مواجهه با روان‌شناسی جدید را به محک آزمون بگذارد. اهداف این پژوهش، فهم مبانی نظری و فلسفی رویکرد روان‌شناسی مثبت‌گرا، شناسایی و فهم اصول روان‌شناسی مثبت‌گرا، استخراج و فهم مبانی نظری و مضامین فلسفی دعای «مكارم‌الاخلاق»، فهم اصول روان‌شناسی مستخرج از دعای مزبور، بررسی و فهم شباهت‌ها و تفاوت‌های مبانی فلسفی روان‌شناسی مثبت‌گرا و دعای «مكارم‌الاخلاق» است. روش تحقيق در این پژوهش، استفاده از رویکرد توصیفی ـ تفسیری است. در روش هرمنوتیک، که خود نوعی پژوهش کیفی محسوب می‌شود، محقق از سطح توصیف داده‌ها فراتر می‌رود و درجاتی از تفسیر را انجام می‌دهد.

کلیدواژه‌ها: رویکرد، روان‌شناسی، مثبت‌گرا، مكارم‌الاخلاق.