معرفت

سال بیست و هفتم ـ شماره 245 (ویژة جامعه شناسی)

علی اکبر بیاری / دکترای جامعه شناسی فرهنگی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره،                           bovariyan@chmail.com  

دریافت:13/7/96                    پذیرش: 25/12/96

چکیده

ما با انواع جهان های اجتماعی مواجه هستیم. عناصر فرهنگی تعیین کننده نوع جهان اجتماعی است. یکی از جهان های اجتماعی، جهان اجتماعی دفاع مقدس می باشد که توسط رزمندگان اسلام در جبهه های جنگ تحمیلی ظهور یافت. بهره بردن از آن جهان اجتماعی در جامعه، پس از جنگ بخصوص برای رفع و دفع مسائل اجتماعی، منوط به ترسیم آن جهان اجتماعی در قالب عناصر فرهنگی آن است. در این پژوهش، با مراجعه به منابع اصیل دفاع مقدس و با روش تحلیل محتوای کیفی، مختصات فرهنگی جهان اجتماعی دفاع مقدس، در قالب سه لایه توصیف شده است. لایه اصلی و بنیادی، شامل باورها و اعتقادات عمیق و بنیادین مثل باور به خدا و انسان است. لایه دوم، عبارت از ارزش های حاکم بر آن می باشد که مبتنی بر لایه اول است. مثل عقلانیت، ولایت محوری و... . لایه سوم، کنش های حاکم بر فضای جبهه ها می باشد که مبتنی بر ارزش های حاکم بر آن است. نتیجه اینکه جهان اجتماعی دفاع مقدس، دارای عناصر فرهنگی اصیلی است که مبنای ارزش ها و کنش های حاکم بر جبهه ها بود.

کلیدواژه ها: فرهنگ، دفاع مقدس، جهان اجتماعی.