خداجويي فطري آدمي؛ بررسي و مقايسه‌آراء انديشمندان معاصر اسلامي

سال بيست و هفتم ـ شماره 248 (ويژة كلام)

فرح رامین/ دانشیار گروه فلسفه دانشگاه قم                                                                                                                     f.ramin@qom.ir

فاطمه اكبرزاده نجار/ كارشناس ‌ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم                                                     f.akbarzadeh7070@gmail.com

دريافت: 19/12/96                    پذيرش: 23/4/97

چکیده

«فطرت»، امری تکوینی و جزئی از سرشت انسان است که به بعد روحی و معنوی او مربوط می‌شود. در وجود این فطرت الهی، که زمینه‌ای برای خداجویی و خداشناسی فطری است، در میان متفکران اسلامی اختلافی نیست. به نظر می‌رسد، اختلاف بر سر چگونگی راهکارها، و روش‌ها، در اثبات فطرت و ویژگی‌های امور فطری و رابطه آن با دین است. ازاین‌رو، تقریرهایی متنوع و تا حدی متفاوت در آثارشان وجود دارد. این مقاله، با روش توصیفی ـ تحلیلی بر آن است که با استناد به دیدگاه اندیشمندان معاصر اسلامی‌، که برگرفته‌ از قرآن و سنت الهی است، به اثبات وجود فطرت و جایگاه آن بپردازد.           
یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اندیشمندان اسلامی، برای وجود فطرت در آدمی، از راهکارهایی همچون شهود باطنی و عرفانی، شواهد تاریخی و تجربی، ادله عقلی و نقلی استفاده کرده‌اند که مهم‌ترین آن، استدلال عقلی است و سایر راهکارها تأییدی بر آن محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها: فطرت، امام خمینی ره، آیت‌الله مصباح، علامه طباطبائی، آیت‌الله شاه‌آبادی، شهید مطهری، آیت‌الله جوادی‌آملی.