معرفت

سال بیست و هفتم ـ شماره 251 (ویژة تاریخ)

آذر انجم شعاع / دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم    a.anjom4839@gmail.com
محمدرضا شهیدی پاک / عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز    dr.mohammadrezashahidipak1@gmail.com
دریافت: 23/10/96                    پذیرش: 25/6/97
چکیده
مصر و شام در ربع اول قرن دهم هجری (923ق) توسط ترکان عثمانی فتح و طومار دولت ممالیک درهم پیچیده شد، و قاهره، که پایتخت دولت ممالیک و مرکز خلافت تشریفاتی عباسی بود، به یکی از ولایات امپراتوری عثمانی تبدیل و مقام خلافت به عثمانی منتقل گردید. آنها تحت نظام دیوان سالاری، مدت چهار قرن بر این سرزمین حکم راندند؛ اما برخی عوامل موجب حذف خلافت، تشتّت سیاسی، نفوذ غرب و پاره پاره شدن این منطقه به چندین کشور شد. این پژوهش با رویکرد تحلیلی ـ توصیفی، تبیینی نقش سیاست گذاری های دولت عثمانی را در فرایند تجزیة مصر و شام بررسی می کند. از نظر پژوهش گر، سیاست گذاری های داخلی در قالب ساختار اداری، نظامی، فرهنگی، مذهبی، و آموزشی، و سیاست های خارجی دولت عثمانی به گونه ای ترسیم و اجرا شد که فروپاشی، تجزیه و نفوذ انگلیس و فرانسه را در منطقه مصر و شام در پی داشت.
کلیدواژه ها: مصر، شام، دولت عثمانی، ممالیک، انگلیس، فرانسه.