سال بيست و هشتم ـ  شماره چهارم، پياپي 259 (ويژة فلسفه)

هادي خوشنودي / استاديار دانشكده شهيد محلاتي    h.khoshnodi@gmail.com
مرتضي رضايي / استاديار گروه فلسفه مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    Mrezaeeh50@gmail.com
سيدابوالقاسم حسيني كمارعليا / استاديار دانشكده شهيد محلاتي    S.ahosseini113@yahoo.com
دريافت: 17/12/97                    پذيرش: 28/03/98
چکيده
در ادلة عقلي و نقلي، امانت‌انگاري نفس مورد تأکيد قرار گرفته و احکام و لوازم آن، ازجمله وجوب رد امانت و ضمان در تربيت نفس که مهم‌ترين سرمايه انسان است، تأثير بسزايي دارد. پژوهش پيش‌رو با روش توصيفي ـ تحليلي و کنکاش در آموزه‌هاي ديني، در کنار بهره‌گيري از لوازم امانت‌انگاري نفس، به اين نتيجه رسيده که حفظ نفس، به‌عنوان يک امانت الهي، واجب شرعي است و نگهداري اين وديعة الهي از رهگذر شناسايي آفات و آسيب‌ها و مقابله با آن و فراهم‌سازي بسترها و شرايط لازم براي شادابي و طراوت نفس، ميسر است، و نداشتن طراوت نفساني ـ که در سايه حرکت به سوي خداوند و تقرب به او ميسر است ـ با تباهي همراه است. از آفات تهديدکننده نفس مي‌توان به دوستان و محيط نامناسب، خوشحالي از فزوني مال و داشتن آرزوهاي دراز، غفلت، عدم اعتدال در گفتار، افراط در پاسخ‌گويي به خواسته‌هاي نفساني، ناآگاهي نسبت به نقشه‌هاي شيطان نام برد، و از تقوا و مداومت بر ياد خدا، ياد آخرت، انجام تفريحات سالم، و عدم افراط در پرداختن به مسائل معنوي، به عنوان بسترها و شرايط لازم براي شادابي نفس مي‌توان نام برد.
کليدواژه‌ها: امانت، نفس، تربيت، آموزه‌هاي ديني.